پریسا کریمی - گروه علوم باغبانی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
امیر صحرارو - گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
هدایت زکی زاده - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه گیلان
محمد حسن بیگوئی - گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
باب اله فرجی - گروه علوم باغبانی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

گیاه مامیران (Chelidonium majus L.) با دارا بودن آلکالوئید و خواص فارماکولوژیکی گسترده جایگاه ویژه ای در میان گیاهان دارویی دارد. برای بررسی تاثیر دور آبیاری و نیترات آمونیوم روی برخی از خصوصیات دارویی این گیاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال ۱۳۹۶ انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح ۴ (I۱)، ۸ (I۲) و ۱۲ (I۳) روز و نیترات آمونیوم در پنج سطح صفر (N۰)، ۴۵ (N۱)، ۶۰ (N۲)، ۷۵ (N۳) و ۹۵ (N۴) کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که برهم کنش دور آبیاری و کود نیتروژن بر صفات وزن تر ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک کل و حجم ریشه در سطح احتمال ۵% و وزن خشک ریشه، وزن تر کل، آلکالوئید ریشه و بخش اندام هوایی در سطح احتمال ۱% معنی دار بود. بیشترین وزن تر ریشه (۶۸.۹۲ گرم در بوته) در تیمار I۲N۰ بدست آمد. همچنین، بیشترین وزن تر اندام هوایی (۳۳.۵۴ گرم در بوته) و وزن تر کل بوته (۹۲.۹۲ گرم در بوته) در تیمار I۲N۴ بدست آمدند. بیشترین آلکالوئید ریشه (۱.۷۲ میلی گرم بر گرم وزن خشک) و بخش هوایی (۱.۲۳ میلی گرم بر گرم وزن خشک) به ترتیب در تیمارهای I۳N۱ و I۲N۰ حاصل شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که تیمار دور آبیاری ۸ روز با افزایش مقدار کود از نظر عملکرد و تیمار دور آبیاری ۱۲ روز با مقدار کود کمتر (صفر الی ۶۰ کیلوگرم در هکتار) از نظر آلکالوئید بخش های مختلف، در تولید گیاه دارویی مامیران کبیر برای کشت گلخانه ای قابل پیشنهاد می باشند.

آلکالوئید, مامیران کبیر, وزن ریشه, نیتروژن