سحر دشتبان فاروجی - دکترای اقتصاد
مجید دشتبان فاروجی - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بجنورد

گاز طبیعی یکی از حاملهای انرژی است که در ایران دارای جایگاه ویژه ای است. ایران با در اختیار داشتن دومین منابع غنی گاز طبیعی در جهان از یک طرف و ویژگی های مثبت زیست محیطی گاز طبیعی از طرف دیگر، گاز طبیعی را به عنوان انرژی برتر کشور مطرح کرده است. بنابراین برنامهریزی در جهت بهینه کردن مصرف گاز طبیعی در کشور نیازمند آینده نگری بلندمدت تقاضای گاز طبیعی است. یکی از عمدهترین متقاضیان گاز طبیعی بخش صنعت است. بخش صنعت به عنوان مولدترین بخش اقتصادی یک کشور دارای جایگاه ویژه ای است و بی شک بدون توسعه بخش صنعت و پویا کردن آن، توسعه و رشد اقتصادی محقق نمیشود. بنابراین در این مطالعه سعی بر آن است که عوامل موثر بر تقاضای گاز طبیعی در بخش صنعت با استفاده از الگوی خود توضیح دهنده با وقفه های توزیعی طی دوره زمانی ۱۳۶۷- ۱۳۹۹ مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان میدهد که متغیرهای قیمت نسبی گاز طبیعی، تولید ناخالص داخلی سرانه و بهره وری انرژی به ترتیب دارای تاثیر منفی، مثبت و منفی بر تقاضای گاز طبیعی بخش صنعتی دارند. با توجه به اینکه ضرایب هر یک از این متغیرها، کشش تقاضای بخش صنعتی گاز طبیعی نسبت به آن متغیر را نشان میدهند، بنابراین کششهای برآورد شده، میتوانند راهنمای مناسبی برای سیاستگذاری باشند. بطور نسبی در این بخش، کششهای قیمتی و بهره وری تعیین کننده هستند. بدین جهت اصلاحات قیمتی و غیرقیمتی جهت کاهش مصرف انرژی، در بخش صنعت میتوانند موثر واقع شوند. بنابراین استفاده از ترکیب سیاستهای اصلاحی قیمتی و غیرقیمتی (بهبود بهره وری انرژی) میتواند برای کشور بسته سیاستی مناسبتری باشد.

بهره وری انرژی، اقتصاد ایران، گاز طبیعی، الگوی خودتوضیح با وقفه های توزیعی.