ارزیابی ساختار بازار و اندازه گیری قدرت بازاری در بخش صنعت ایران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه بازرگانی، دوره: 27، شماره: 106
  • کد COI اختصاصی: JR_ITSR-27-106_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 84
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرهاد خداداد کاشی

استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

محسن مهرآرا

استادتمام گروه اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

سیده وجیه میکائیلی

دانشجوی دکترا اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

دسترسی انحصاری دولت بر منابع نفتی و جهت گیری اصل ۴۴ قانون اساسی از دلایل اصلی دوری اقتصاد ایران از رقابت و پائین بودن بهره وری و کارایی از نتایج عمده اقتصاد دولتی بوده است. در واقع اجرای «قانون سیاست های کلی اصل ۴۴» به مثابه اقدامی برای رهایی از انحصار دولتی است. هدف محوری این مقاله شناخت ماهیت ساختار بازار های ایران و اندازه گیری قدرت انحصاری به تفکیک بازار های صنعتی کدهای چهار رقمی است. برای تحقق این هدف ضمن استفاده از داده های صنایع کارخانه ای برای دوره ۱۳۸۱ الی ۱۳۹۷ از رویکرد هال-راجر برای اندازه گیری قدرت انحصاری استفاده می شود. یافته ها موید آن است که در اکثر صنایع شاخص مارک آپ بیش از ۲/۱ و شاخص لرنر بیشتر از ۱۶/۰ بوده که دلالت بر وجود قدرت انحصاری است. صنایعی همچون؛ صنعت تولید سیمان، آهک و گچ و صنعت تولید داروها و فراورده های دارویی دارای بیشترین میزان قدرت انحصاری بوده اند. به علاوه، نتایج به دست آمده از صرفه های مقیاس نشان داد که صنایع تحت بررسی از صرفه های مقیاس برخوردار نبوده اند.

کلیدواژه ها

ساختار بازار / قدرت بازاری / مارک آپ / رهیافت هال, راجر / صرفه های مقیاس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.