ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپ های موتانت برنج (M۳) با تاکید بر شاخص های تحمل به تنش در مرحله گیاهچه ای
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 15، شماره: 45
- کد COI اختصاصی: JR_JCB-15-45_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 248
نویسندگان
Rice Research Institute of Iran
University of Guilan
Rice Research Institute of Iran
Rice Research Institute of Iran
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنش شوری یکی از سخت ترین محدودیت های تولید برنج در سراسر جهان است. بنابراین، با توسعه ارقام برنج متحمل به شوری می توان زمینه افزایش تولید این محصول را به دلیل اثرات تغییرات اقلیمی فراهم نمود. مواد و روش ها: جهت بررسی واکنش ژنوتیپ های موتانت نسبت به تنش شوری در مرحله گیاهچه، ۳۰۹ ژنوتیپ موتانت منتخب در نسل سوم به همراه رقم محلی هاشمی و رقم FL۴۷۸ (متحمل) در دو سطح شوری NaCl (۰ و ۱۰ دسی زیمنس بر متر مربع) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در دو تکرار در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. پارامترهای رشدی مانند طول ریشه، طول ساقه، وزن خشک و تر ریشه، وزن خشک و تر ساقه، وزن گیاهچه، نسبت طول ساقه به ریشه و نسبت وزن ساقه به ریشه اندازه گیری شد. شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص شدت تنش (SSI)، میانگین حسابی عملکرد (MP)، شاخص تحمل (TOL) و میانگین هندسی عملکرد (GMP) هر ژنوتیپ برای همه صفات محاسبه شد. یافته ها: گستره وسیعی از تنوع ژنتیکی در میان ژنوتیپ ها برای صفات موردمطالعه مشاهده شد که صفات ریشه ای به عنوان بهترین شاخص برای تحمل در شرایط تنش شوری شناسایی شدند. بر اساس نتایج حاصل از همبستگی بین شاخص ها در سطح تنش، STI، HMP و GMP به عنوان شاخص های مطلوب مقاومت تعیین شدند. شاخص های پاسخ به تنش شوری به منظور گروه بندی تعداد ۱۴۴ ژنوتیپ موتانت استفاده شد. ۲۵ ژنوتیپ موتانت (۱۷/۴ درصد) به عنوان بسیار حساس به شوری، ۴۶ ژنوتیپ موتانت (۳۲/۶ درصد) همراه با والد هاشمی در گروه حساس به شوری، ۴۱ ژنوتیپ موتانت با FL۴۷۸ (۲۹/۲ درصد) در گروه متحمل و ۳۰ ژنوتیپ موتانت (۲۰/۸ درصد) به عنوان بسیار متحمل بهشوری شناسایی شدند. در میان ژنوتیپ های موتانت، ۴ ژنوتیپ موتانت em۳hs۲۹۰، em۳hs۲۹۲، em۳hs۱۶۵ و em۳hs۸۴ بر اساس شاخص های تحمل به تنش، حداقل لوله شدن برگ، میزان زیست توده بالا و توانایی جبران بهتر تنش، به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ ها شناسایی شدند. همچنین ژنوتیپ موتانت em۳hs۳۱ نیز با داشتن حداقل عملکرد در سطح تنش به عنوان حساس ترین ژنوتیپ معرفی شد. نتیجه گیری: جهش القایی EMSتاثیر مطلوبی در ایجاد ژنوتیپ های موتانت متحمل به شوری داشته و از شاخص های موردمطالعه می توان برای جداسازی ژنوتیپ های موتانت متحمل به شوری در جمعیت های موتانت برنج استفاده کرد. این جمعیت موتانت می تواند به عنوان یک منبع ژنتیکی ارزشمند برای توسعه ارقام جدید مقاوم به شوری برای مناطق مستعد شوری زیر کشت برنج استفاده شود.کلیدواژه ها
Ethylmethane sulfonate, Local Rice, Mutation, Salinity, Tolerant, اتیل متان سولفانات, برنج محلی, جهش, شوری, متحملاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.