اثر بخشی راهکارهای مدیریتی حفظ منابع آب زیرزمینی دشت مرودشت-خرامه با استفاده از پویایی سیستم ها

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 54، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-54-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 284
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حامد مازندرانی زاده

گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

یاسمن شکوهی فر

گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

اخیرا، افزایش تقاضای آب و آلودگی منابع آب، باعث تهدید منابع آب زیرزمینی شده است. هدف از این تحقیق بررسی میزان تاثیر سناریو های حفظ منابع آب زیرزمینی دشت مرودشت-خرامه و تاثیر آن بر بهبود روند کاهش حجم آبخوان با استفاده از رویکرد پویایی سیستم می باشد. شرایط فعلی آبخوان طی دوره آماری ۱۳۹۸-۱۳۸۴ شبیه سازی و با توجه به مقادیر مشاهده ای حجم آبخوان واسنجی شد. سناریوها به سه صورت بررسی اثر تغییراقلیم، تغییر حجم آب تخصیص یافته به کشاورزان از سد درودزن و تغییر الگوی کشت تحت سناریوهای SSP۱-۲.۶ و SSP۵-۸.۵ بر حجم آبخوان اعمال شده است. به منظور بررسی اثر تغییراقلیم بر آبخوان مرودشت-خرامه در دوره ی ۱۴۰۰ تا ۱۴۲۵، داده های بارش مدل GFDL-ESM۴ تحت دو سناریو SSP۱-۲.۶  و SSP۵-۸.۵ در نظر گرفته شد. بررسی تاثیر تغییر اقلیم و رهاسازی از سد درودزن نشان داد که در سناریو SSP۱-۲.۶ به ترتیب ۵۰ و ۴۹ میلیون مترمکعب و در سناریو SSP۵-۸.۵ به ترتیب ۵۴ و۶۷ میلیون مترمکعب از حجم و تغذیه آب زیرزمینی کاسته می شود. همچنین با حذف محصول برنج از الگوی کشت دشت مرودشت-خرامه در شرایط اقلیمی آینده تحت دو سناریو SSP۱-۲.۶ و SSP۵-۸.۵   که به ترتیب ۴۹۵ و ۲۰۷ میلیون متر مکعب به حجم آبخوان افزوده می شود، بیشترین تاثیر را در افزایش حجم آبخوان  نسبت به کاهش ۳۰ و ۵۰ درصدی سطح زیرکشت برنج خواهد داشت. بنابراین در راستای مدیریت و حفظ منابع آب زیرزمینی، تغییر الگوی کشت و جایگزین کشت های پرمصرف  با کشت های کم مصرف ضروری است.

کلیدواژه ها

الگوی کشت, تغییراقلیم, سد درودزن, منابع آب زیرزمینی, VENSIM

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.