تحلیل زمانی-مکانی روند فصلی و سالانه روزهای گردوغبار در اقلیم های خشک ایران
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 54، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-54-3_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 269
نویسندگان
گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
پژوهشکده اقلیم شناسی، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
پژوهشکده اقلیم شناسی، مشهد، ایران.
گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران
چکیده
گردوغبار پدیده اقلیمی زیان باری است که موجب خسارت به بخش های محیط زیست و کشاورزی می گردد. هدف این مطالعه بررسی روند و تغییرات فصلی و سالانه رخداد گردوغبار در دوره بلندمدت اقلیمی ۱۹۷۷-۲۰۲۱ در اقلیم های خشک ایران در ۴۲ ایستگاه سینوپتیک بود. ابتدا تغییرات روزهای گردوغبار در دوره بعد از ۲۰۰۵ نسبت به دوره قبل ۲۰۰۵ و بلندمدت بررسی گردید. سپس تحلیل روند سری زمانی با روش رگرسیونی و تحلیل مکانی با روش های منکندال و سن محاسبه گردید. نتایج نشان داد تعداد روزهای گردوغبار در دوره بعد از ۲۰۰۵ افزایش شدیدی نسبت به دوره قبل از ۲۰۰۵ و بلندمدت دارد. روند سری زمانی نیز وجود روند افزایشی را در اکثر اقلیم ها و ایستگاه ها نشان داد که شدیدترین شیب افزایشی در دوره های ۲۰۰۵ -۲۰۱۰ و بعد از ۲۰۱۱ دیده می شود. نتایج نشان داد فراوانی ایستگاه های با روند افزایشی معنادار در اقلیم فراخشک در مقیاس فصلی و سالانه به ترتیب تا ۹۳ و ۶۴، اقلیم خشک تا ۸۳ و ۸۳ درصد ایستگاه ها را در برگرفته است. از طرف دیگر، تغییرات افزایشی روزهای گردوغبار ۴۵ ساله در اقلیم فراخشک در زمستان، بهار، تابستان، پاییز و سالانه به ترتیب تا ۶۸، ۶۹، ۶۸، ۵۵ و ۲۶۱ روز؛ اقلیم خشک به ترتیب ۵۴، ۳۱، ۳۷، ۴۵ و ۱۸۷ روز؛ و اقلیم نیمه خشک به ترتیب ۲۳، ۲۱، ۹، ۱۲ و ۵۸ روز رسیده است. بنابراین تغییر زمانی فراوانی تعداد روزهای گردوغبار به طرف فصول زمستان و بهار است که نشان دهنده گسترش این پدیده به فصول مرطوب است.کلیدواژه ها
گردوغبار, تحلیل روند زمانی-مکانی, اقلیم های خشک, منکندالاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.