فرزانه پایمرد - گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. رایانامه: fpimard@yahoo.com
عبدالرحمان محمدخانی - نویسنده مسئول، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. رایانامه: mohammadkhani@sku.ac.ir
علی نیازی - پژوهشکده بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. رایانامه: niazi@shirazu.ac.ir
علیرضا شهسوار - گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. رایانامه: shahsavar@shirazu.ac.ir
محمدرضا نوری امامزاده ای - گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. رایانامه: nouri۱۳۵۱@sku.ac.ir

تنش خشکی یکی از عوامل محدودکننده کشاورزی در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه ایران است. درک مکانیسم اثر تنش خشکی بر واکنش­های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ­ها، برای انتخاب و اصلاح ژنوتیپ­های سازگار با شرایط ایران بسیار مفید می­باشد. بدین منظور، پژوهش حاضر در سال­های ۹۸-۱۳۹۷ در پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی بر ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نهال های دوساله انار رقم واندرفول در شرایط گلخانه انجام شد. آبیاری در چهار سطح  ۱۰۰ درصد (شاهد)، ۷۵ درصد، ۵۵ درصد و ۳۵ درصد ظرفیت زراعی به مدت ۵۰ روز انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش کم آبی باعث افزایش میزان کاروتنویید، فلاونویید، مالون دی آلدهید و پرولین شد. محتوای نسبی آب برگ، ثبات غشای سلول و میزان آنتوسیانین تحت تنش کم آبی کاهش یافت، اما در میزان کلروفیل کل و گلیسین بتائین بین سطوح مختلف آبیاری تفاوت معنی دار ایجاد نشد. میزان پراکسید هیدروژن (۸۱ درصد) و هم چنین فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدانی سوپراکسیداز دیسموتاز (۴۸۰ درصد)، کاتالاز (۹۶ درصد) و آسکوربات پراکسیداز (۱۵۳ درصد) در تیمار ۳۵ درصد در مقایسه با شاهد افزایش معنی­داری نشان دادند. با توجه به نتایج این پژوهش به ویژه افزایش میزان پرولین و آنزیم­های آنتی­اکسیدانی در اثر تیمارهای کم­آبی، مکانیسم­های تحمل به خشکی در انار رقم واندرفول می­تواند در ارتباط با تنظیم اسمزی فعال و هم چنین سیستم فعال آنتی­اکسیدانی آنزیمی و غیرآنزیمی در این رقم باشد.

آنتی اکسیدان, پایداری غشا, پرولین, تنش خشکی, فتوسنتز