بررسی و مقایسه آموزه‎های اخلاقی و تربیتی «قابوس‎نامه» عنصرالمعالی و «بوستان» سعدی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: جهان بینی عنصر المعالی و آموزه های فرهنگی تربیتی در قابوسنامه
  • کد COI اختصاصی: OQCONF01_031
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 222
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سکینه سهرابی

کارشناس زبان و ادبیات فارسی، آموزش و پرورش شهرستان گنبدکاووس

بی بی سارا پیغان

کارشناس ارشد آموزش ابتدایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر

سعیده بلالی

کارشناس ارشد روان‎شناسی بالینی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

سحر فرامرزی

کارشناسی آموزش علوم تجربی، دانشگاه فرهنگیان گرگان

لطیفه نیازی ساعی

کارشناسی زیست‎شناسی علوم گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

زهرا بهادرلو

دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان پردیس امام خمینی (ره) گرگان

چکیده

بحث در اخلاق و آموزه‎های اخلاقی و تربیتی یکی از مضامین همیشگی و پربازتاب ادبیات فارسی است که از نخستین ادوار نظم و نثر پارسی تاکنون دست‎مایه اشعار و نوشتههای سخنوران مختلف قرار گرفته است. این مضامین در آثار و اشعار برخی از شاعران و هنرمندان بازتاب چشمگیرتری نسبت به سایر آثار ادبی دارد. از جمله در قابوس‎نامه عنصرالمعالی که جزو آثار پیشرو و سرآمد این گونه آثار است. عنصرالمعالی در این کتاب تقریبا با نگاهی دینی و قرآنی-اسلامی به تشریح عقاید خود در باب اخلاق و مسائل اخلاقی و آموزش آن به فرزندش میپردازد. این نوع نگاه به مسائل اخلاقی را بعدها در شعر و آثار سایر هنرمندان هم مشاهده میکنیم. یکی از سرآمد این شاعران سعدی شیرازی و اثر بزرگش بوستان است. سعدی نیز چون عنصرالمعالی بسیاری از بایدها و نبایدهای اخلاقی را در شعر خود منعکس کرده است که در حوزه فضایل و رذایل اخلاقی و ادبیات تعلیمی قابل تامل، تعمق و تحقیق است. سخاوت و کرم، نیکی و حسن خلق، دنیاگریزی، شکر و طاعت خداوند، عدالت، و قناعت و پرهیز از حرص و طمع از جمله آموزه‎های اخلاقی و تربیتی مشترک و مورد بحث در این مقاله است. این مضامین مشترک اخلاقی در آثار این دو سخنور موجب پیوند روحی و ذهنی آن‎ها گشته است، به طوری که سعدی را تالی عنصرالمعالی هم به شمار آورده‎اند. بدین جهت در این مقاله سعی شده تا آموزه‎های اخلاقی دو اثر استخراج گردد و به بررسی و مقایسه دیدگاههای این دو در این باب پرداخته شود.

کلیدواژه ها

ادبیات تعلیمی، اخلاق، آموزه‎های اخلاقی، تربیت، قابوس‎نامه، بوستان سعدی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.