تاثیر تنش خشکی انتهای فصل بر رنگدانه های فتوسنتزی و ارزش غذایی ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.) در شهر کرمان

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله فرآیند و کارکرد گیاهی، دوره: 12، شماره: 53
  • کد COI اختصاصی: JR_JISPP-12-53_022
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 103
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صفیه پذیره

Department of agronomy and plant Breeding, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

علی اکبر مقصودی مود

Department of agronomy and plant Breeding, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

عنایت اله توحیدی نژاد

Department of agronomy and plant Breeding, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

مهدی مهیجی

Department of agronomy and plant Breeding, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

چکیده

در عمده مناطق تحت کشت گندم در جهان تنش خشکی در طول مراحل زایشی منجر به کاهش قابل توجه عملکرد دانه آن میگردد. لذا با توجه به اقلیم خشک و نیمه­خشک کشور و جمعیت پیش­رو شناسایی ارقام متحمل به خشکی و صفات مرتبط با آن ضرورت دارد. بر همین اساس پژوهشی به­صورت طرح بلوکهای کاملا تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی ۹۶-۹۵ انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل ۲۸ رقم گندم نان بود که در دو محیط متفاوت (شرایط نرمال و تنش خشکی) کشت گردید. بای پلاتهای GGE یکی از دقیق و کارآمدترین مدلهای چند متغیره هستند که نوع ژنوتیپ× صفت (G×T) این بای پلات به روابط بین صفات در ژنوتیپها میپردازد. بردارهای موجود در بای پلات نشان دادند که ارتباط مثبت و قوی بین صفات فیزیولوژیک از جمله غلظت رنگدانههای فتوسنتزی، شاخص کلروفیل و محتوای نسبی آب با عملکرد در هر دو شرایط آبیاری نرمال و خشکی انتهای فصل وجود داشت. در شرایط تنش غلظت عناصر با عملکرد دارای همبستگی منفی بودند اما این درحالی بود که با آبیاری نرمال تنها عناصر میکرو دارای همبستگی منفی بود. با توجه به نمودار بای پلات ژنوتیپهای روشن، پیشگام، زاگرس، امید و باران به عنوان بهترین ژنوتیپها برای بعضی صفات یا همه صفات در شرایط تنش خشکی معرفیشدند. از طرف دیگر ارزیابی تحمل ژنوتیپها با شاخصهای تحمل نیز نشان داد که شاخصهای MP، GMP و STI دارای همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه بوده و برهمین اساس الوند و امید به ترتیب به عنوان ژنوتیپهای متحمل و حساس شناسایی شدند. با توجه به نتایج حاضر، بای پلات GT و شاخصهای تحمل (MP، GMP و STI) میتوانند روش مناسبی برای ارزیابی برتری صفات و شناسایی ژنوتیپهای متحمل باشند. همچنین رنگدانههای فتوسنتزی و غلظت عناصر میتوانند معیار مناسبی جهت بهبود عملکرد دانه به ویژه در شرایط تنش باشند.

کلیدواژه ها

Chlorophyll, Grin yield, Stress, Tolerance index, تنش, شاخص تحمل, عملکرد دانه, کلروفیل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.