بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط با استفاده تجزیه مسیر و مدل های مخلوط در لاین های برتر جو

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه علوم گیاهان زراعی ایران، دوره: 53، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJFCS-53-2_017
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 301
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی براتی

بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

حسن زالی

، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

علیرضا پور ابوقداره

محقق- موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی ، کرج، ایران

احمد قلی پور

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گنبد، ایران

شیرعلی کوهکن

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران

کمال شهبازی

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، پارس آباد، ایران

اکبر مرزوقیان

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

مهدی جباری

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

امید پودینه

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران

معصوم خیرگو

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گنبد، ایران

چکیده

این تحقیق به­منظور بررسی پایداری عملکرد و تعیین سهم برخی از صفات مورفو-فنولوژیکی در اثر­ متقابل ژنوتیپ × محیط در جو انجام شد. به ­همین منظور، ۲۰ ژنوتیپ طی دو سال­ زراعی ۹۹ - ۱۳۹۷ در پنج ایستگاه تحقیقاتی واقع در مناطق گرم کشور در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه پایداری با استفاده از دو مجموعه از آماره ­های پارامتری و پارامترهای مبتنی بر روش REML/BLUP انجام شد. نتایج روش­ های پارامتری با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده­آل (SIIG) ادغام شدند و داده ­های مورفو-فنولوژیک با استفاده از مدل تجزیه مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. زمان ظهور سنبله و رسیدگی، ارتفاع بوته و وزن هزاردانه به­ عنوان مهم ترین صفات متوالی برای عملکرد دانه (Y) در نظر گرفته شدند. با توجه به ­نتایج بدست آمده مشخص شد که ژنوتیپ­ های شماره­ G۶، G۲، G۳، G۵، G۱۳، G۱۷، G۱۱ و G۱۲ با عملکرد دانه بالاتر از متوسط کل، جزو ژنوتیپ­ های پایدار بودند. علاوه ­بر این، آماره ­های مبتنی بر ­مدل BLUP نیز ژنوتیپ­های شماره­ G۲۰، G۶، G۲، G۳، G۱۱، G۱۲ و G۱۷ را به ­عنوان ژنوتیپ ­های برتر از نظر عملکرد دانه و پایداری آن از سایر ژنوتیپ ­ها متمایز نمودند. در کل، لاین­های شماره­ G۶، G۳ و G۱۱ که در هر دو روش برتر بودند انتخاب شدند. نتایج تجزیه مسیر صفات مختلف و عملکرد دانه نشان داد که زمان ظهور سنبله دارای ارتباط مثبتی با عملکرد دانه بود، به­ طوری­که جهت بهبود پتانسیل عملکرد جو در مناطق گرم کشور، تاکید بر گزینش بر مبنای ظهور دیرتر سنبله ضروری به ­نظر می­رسد.

کلیدواژه ها

تجزیه پایداری, شاخص SIIG, صفات مورفو-فنولوژیک, BLUP, REML

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.