جایگاه حرفه "طراحی لباس" از نظر رسته شغلی و نحوه شکل گیری در تاریخ اجتماعی ایران دوره اسلامی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ ایران، دوره: 16، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IRHJ-16-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 268
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صدیقه نایفی

استادیار گروه هنر، دانشکده هنر و علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران.

چکیده

تامل در مفهوم طراحی لباس بیانگر ارتباط نزدیک آن با مقوله مد و تمایز این حرفه از خیاطی است. گرچه اسناد گسترده و معتبری از تاریخ لباس در ایران وجود دارد، درباره جایگاه حرفه طراحی لباس و نحوه شکل­گیری آن در تاریخ اجتماعی ایران تحقیقات و اطلاعات دقیقی در دست نیست. پژوهش پیش رو با محوریت مسئله چیستی جایگاه و رسته شغلی طراحی لباس و چگونگی شکل­گیری آن در میان سایر حرف و مشاغل در تاریخ اجتماعی ایران قصد دارد وضعیت مبهم پیشینه آن را روشن سازد. پاسخ به پرسش­های پژوهش با جست­وجو در منابع تاریخی به ­روش توصیفی تحلیلی همراه با گردآوری داده­ها به ­شیوه اسنادی انجام شده ­است. یافته­ها فرضیه وجود نشانه­هایی جدی از مراحل فرایند طراحی لباس را در میان فعالیت­های خیاطان ایرانی و نیز سایر افراد و مشاغل مرتبط با این حرفه نظیر ناظران صنفی، نقاشان و درباریان رد می­کنند. از بررسی اسناد تاریخی معلوم می­شود ارتباط با غرب در دوره دوم قاجار و تغییر سلیقه دربار، حضور خیاطان اروپایی و تاسیس مدارس غربی در شکل­گیری و ترویج این مهارت به­عنوان حرفه­ای جدید در ایران موثر بوده است. همچنین یافته­ها حاکی از تبحر ایرانیان در حرفه خیاطی است و از سوی دیگر بیانگر بی­علاقگی ایشان به عنصر اصلی سازنده طراحی لباس، یعنی مد و تغییرات مکرر در طرح لباس­ها، در پیش از دوره دوم قاجار است.

کلیدواژه ها

تاریخ اجتماعی ایران, طراحی لباس, خیاطی, مد, مشاغل, اصناف

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.