گذری بر جایگاه آمایش سرزمین و نقش آن در توسعه پایدار شهری
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: هجدهمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و شهرسازی
- کد COI اختصاصی: EBUCONF18_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 269
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری/ آمایش شهری، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه ایلام
دانشیار دانشکده فنی و مهندسی، گروه معماری، برنامه ریزی شهری دانشگاه ایلام
چکیده
این مقاله به روش توصیفی و کتابخانه ای، و با استفاده از مطالب کتب، مقالات و مجلات تهیه شده است و نشان می دهد علیرغم ارایه مطالب مختلف، تا رسیدن به توسعه ی پایدار شهری در کشور، فاصله داریم. در دوران معاصر، افزایش روزافزون جمعیت و گسترش فیزیکی ناموزون شهرها، پیچیدگی و ابعاد مختلف و تاثیرگذار شهرها، کاربری های بدون برنامه، پایین آمدن کیفیت زندگی، مهاجرت نیروی کار کشاورزی از روستاها به شهرها و تخریب بیش از حد محیط زیست و موضوع حفاظت از آن، مهم ترین دلایل چاره اندیشی اندیشمندان، مدیران و برنامه ریزان در جهت کنترل توسعه ی بی برنامه و افسارگسیخته ی شهرهای امروزی و ایجاد توسعه ی پایدار شهرهاست. توسعه پایدار شهری، به عنوان بخشی از توسعه ی پایدار و گونه ای از توسعه ی شهری، بر پایه استفاده ی معقول و منطقی از منابع طبیعی موجود استوار است که می تواند بدون تخریب منابع، استمرار داشته باشد. افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن رشد بی برنامه ی شهرها، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، که بدون توجه به شرایط اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و پتانسیل های طبیعی آن شکل گرفته اند، سبب نابرابری در سطح معیشت شهر و روستا و سپس باعث جدایی شهرها و روستاها شده است و در پی آن مشکلاتی از قبیل تمرکز سرمایه به صورت نامتعادل درکشور و به تبع شهرهای بزرگ و سپس تخریب بیش از اندازه ی محیط زیست شده است. از طرفی دیگر، نبود برنامه ریزی مناسب، عدم تعادل در سطوح منطقه ای، ملی و غیره، زمینه را برای جذب بیش از حد مهاجران در شهرهای بزرگ، فراهم نموده است بدون این که زیرساخت ها و تسهیلات و امکانات لازم را برای استقبال از این طیف عظیم جمعیتی، تدارک دیده باشد. رویکرد آمایش سرزمین، زمینه ی تعامل و ارتباط میان سه عنصر مهم انسان، فضا و فعالیت و ارایه چیدمان منطقی فعالیت ها را در عرصه ی سرزمین، فراهم می کند. زیرا هدف آمایش سرزمین، ایجاد توازن در توزیع جمعیت، فعالیت ها، تمرکز زدایی و توزیع منابع و مشاغل در پهنه ی سرزمین است. در نظام برنامه ریزی ایران، آمایش سرزمین و سابقه تهیه و تدوین آن به سال های قبل از انقلاب بر می گردد و این نشان دهنده ی جایگاه و اهمیت آمایش در نظام برنامه ریزی کشور است، اما به دلایلی به طور صد در صد در اجرای برنامه های آمایشی موفق نبوده است. با توجه به توانمندی ها و قابلیت های هر منطقه، و با درنظر گرفتن ویژگی های محیطی آن، و نیز با رعایت چهارچوب اصول آمایش سرزمین، توسعه ی پایدار شهر میسر خواهد بود. آمایش سرزمین، توسعه را همراه با حفظ منابع، مدنظر قرار می دهد و نقش بسیار مهمی برای رسیدن به توسعه ی پایدار و در ادامه توسعه ی پایدار شهری ایفا خواهد کرد. بنابراین به نظر می رسد مهم ترین راه برون رفت از مقوله ی عدم تعادل و توازن، عملی کردن تفکر آمایش سرزمین است. در این مقاله ضمن اشاره کلی به سابقه آمایش سرزمین در جهان و ایران، به صورت گذرا جایگاه آمایش سرزمین در نظام برنامه ریزی کشور، تاثیر و نقش آمایش سرزمین در توسعه ی پایدار شهری با توجه به قابلیت ها و ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و محیطی، و ضرورت انجام آن در کشور، مورد بررسی قرار گرفته است.کلیدواژه ها
آمایش سرزمین، آمایش شهری، برنامه ریزی منطقه ای، توسعه پایدار، توسعه پایدار شهری،اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.