ارزیابی شدت خطر طوفان گرد و غبار در جنوب غرب ایران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پنجمین همایش ملی فرسایش بادی و طوفان های گرد و غبار
  • کد COI اختصاصی: ISADMC05_048
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 563
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدعبدالحسین آرامی

استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمانتحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

مجید اونق

استاد گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

علی محمدیان بهبهانی

استادیار گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

ابراهیم کریمی سنگچینی

استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

سیدعلیرضا حسینی

دکتری بیابانزدایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

همه ساله در ایران مخاطرات طبیعی فراوانی رخ می دهد که باعث خسارت و تلفات زیادی از جنبه های مختلف اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی می گردد. طوفانهای گرد و غبار یکی از این مخاطرات طبیعی هستند که اخیرا در ایران و به ویژه در نواحی جنوب غرب آن به فراوانی رخ می دهند و خسارت زیادی به بار می آورند. این تحقیق در نواحی جنوب غرب ایران با هدف تهیه نقشه خطر طوفان گرد و غبار در راستای آمایش و توسعه پایدار کشور و مناطق حساس مرزی انجام شده است . بدین منظور تغییرات طوفان گرد و غبار برای ۲۵ ایستگاه سینوپتیک شش استان جنوب غرب ایران شامل : خوزستان، ایلام، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری ، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی در حدود ۱۶۹۲۶۶ کیلومترمربع در یک دوره زمانی ۲۲ ساله (۲۰۱۶-۱۹۹۵) مورد آنالیز قرار گرفت . برای تغیرات مکانی مدلهای مختلفی بر تغییرنماهای تجربی برازش داده شد و مدل با کم ترین RMSE انتخاب شده است . سپس به کمک این مدل درونیابی با همسایگی های مختلف انجام شده است که حاصل آن تعداد زیادی نقشه است . این نقشه ها به شبکه سلولی در محیط GIS تبدیل گردید. هرسلول به عنوان یک زون جهت تعیین محاسبات مربوط به نقشه خطر در نظر گرفته شد. معنی داری تفاوت مساحت ها با آزمون آماری کای اسکوئر انجام شد. بیش ترین فراوانی طوفان گرد و غبار در ماههای ژوئن و ژوئیه و کم ترین فراوانی در ماه نوامبر و دسامبر می باشد. هم چنین درصد فراوانی طوفانهای گرد و غبار منطقه ای و فرامنطقه ای طی دوره آماری نشان داد که ۹۴/۷۴ درصد روزهای طوفان گرد و غبار از منشا فرامنطقه ای و ۰۶/۲۵ درصد از منشا منطقه ای برخوردار بودهاند پراکنش الگوی فضایی نقشه خطر شدت طوفان گرد و غبار دارای ”خوشه ای متوسط ” است و از نظم خاصی پیروی می کند. هم چنین با توجه به کلیه نقشه های خطر طوفان گرد و غبار، شهرهای آبادان، ماهشهر، اهواز و بستان در خطر گرد و غبار خیلی شدید قرار دارند. هر چه از غرب منطقه به سمت شرق و از شمال به جنوب منطقه حرکت کنیم بر تعداد روزهای همراه با موج طوفان گرد و غبار کاسته می شود.

کلیدواژه ها

خطر، گرد و غبار، جنوب غرب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.