گذری بر راهبرد جامعه شناسی ادبیات در پژوهشهای میان رشتهای
- سال انتشار: 1389
- محل انتشار: نخستین همایش ملی ادبیات فارسی و پژوهشهای میان رشته ای
- کد COI اختصاصی: NCPLIR01_039
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 810
نویسندگان
عضو پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده
ارتباط عمیق انسان و اجتماع – که در مفهوم وسیعتر آن، همان بعد اجتماعی وجود انسان است .- نوعی آمد و شد بین اندیشه بشری و اجتماع انسانی در حوزه های مختلف علوم را رقم زده است که می توان برای شناخت جامعه و سیر تکوینی اندیشه های فردی و اجتماعی انسان، بر آن تکیه زد. در ادبیات ملل و از جمله ادبیات ایران نیز جلوه هایی از اندیشه های اجتماعی نویسندگان و شاعران بازتاب یافته است . از آنجا که خالق هر اثر،خود فردیتی برآمده از اجتماع دارد و اندیشه ها و عواطف او در بستر جامعه شکل گرفته است می توان او را پلی میان اثر خود و جامعه دانست.در بررسی آثا ر ادبی نویسندگان و شاعران، می توان قسمت عمده ای از شعور و آگاهی اجتماعی و انعکاس قابل توجهی از فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها را شناخت و در جریانی سیال میان اثر ادبی و اجتماع، هم ساختارهای ذهنی و گروههای اجتماعی و روابط حاکم بر اجتماع یک دوره و هم مفاهیم نهفته د ر ژرف ساخت اثر ادبی را، واکاوی نمود و از این طریق به هر دو جریان پی برد . از آنجا که محیط ادبی هر دوره از تأثیر محیط اجتماعی آن دوره برکنار نیست و با عنایت به رویکرد اجتماعی در نقد ادبی می توان گفت که جامعه شناسی ادبیات و نقد ادبی اگر چه در حوزه عمل اختلاف کارکردی دارند؛ اما فارغ از تفاوتهای ماهوی، در ارتباط با یکدیگرند و نوعی توازن میان آنها جریان دارد. نگاه ناقد اجتماعی به ادبیات به عنوا ن یک نهاد اجتماعی و تأکید جامعه شناسی ادبیات بر بسترهای خلق اثر ادبی، از تولید تا مصرف، مسیر نقد اجتماعی و جامعه -شناسی اد بیات را از مقوله تاریخ ادبیات جدا می کند. جامعه شناسی ادبیات بر خلاف اجتماعیات در ادبیات، از چارچوبی نظام مند برخوردار است و می کوشد تا با برقراریارتباط میان جامعه و اثر ادبی، از متن به فرامتن قدم گذارد و آنگاه با تکیه بر متن،فرامتن را بررسی و تحلیل نماید. بررسی مفهومی جامعه شناسی ادبیات، تعامل جامعه شناسی و ادبیات، شاخه های مختلفجامعه شناسی ادبیات، تاریخچه این دانش در ایران و جهان، ارتیاط آن با نقد ادبی و نیز گذری بر گستره جامعه شناسی ادبیات و موقعیت آن در ایران، از محورهای این جستار است.کلیدواژه ها
جامعه شناسی ادبیات، نقد ادبی، فرامتن، نقد اجتماعی، ادبیاتمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.