سیده سودابه شبیری - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان ، ایران.
مژگان تبریزی وند طاهری - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه ، ایران

حبوبات بعد از غلات، دومین منبع غذایی مهم برای انسان بوده و به عنوان یک مکمل غذایی با ارزش پروتئینی بالا محسوب میشوند. نخود در بین حبوبات هم از نظر سطح زیر کشت و هم از نظر تولید در درجه اول اهمیت قرار دارد. با این وجود عملکرد تولید آن پایین است و یک شکاف بین عملکرد بالقوه و عملکرد واقعی آن وجود دارد. به منظور دستیابی به ژنوتیپهای نخود پر محصولتر و دارای صفات مطلوب زراعی، آزمایش ارزیابی پیشرفته عملکرد بهاره با استفاده از ۱۳ ژنوتیپ انتخابی از آزمایش مقدماتی سال گذشته در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در ۳ تکرار و دو مکان (مراغه و زنجان) همراه با دو شاهد پیروز و کاکا انجام شد. سودمندی و افزایش عملکرد ناشی از کشت نخود در پاییز طی پژوهشهای متعددی به اثبات رسیده است. برای تغییر تاریخ کشت نخود از بهار به پاییز لازم است ارقام نخود متحمل به سرما اصلاح و معرفی شوند. با توجه نتایج مقایسات میانگین، ۱۰ژنوتیپ از نظر صفاتی از قبیل عملکرد، وزن صد دانه، ارتفاع بوته و تحمل به خشکی و تحمل به سرما برای آزمایشات سازگاری بهاره و پیشرفته پاییزه سال بعد انتخاب شدند.

تحمل به خشکی، تحمل به سرما، نخود دسی