محمود صادق زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه

اصلیترین مطالعات و پژوهش های ادبی، شامل : ادبیات نظری، تاریخ ادبیات، سبک شناسی، فنون ادبی، نقد ادبی و ادبیات تطبیقی است، که در این میان، نقد ادبی و سبکشناسی از جایگاه ویژهتری برخوردار است. پژوهشهای ادبی به لحاظ ماهیت داده ها، بی شتر جزء تحقیقات کیفی هستند، زیرا تحقیقات کمی بیشتر به تحلیل های آماری و نمادهای ریاضی تکیه دارند، در حالی که تحقیقات کیقی بیشتر بر تجزیه و تحلیل عقلی و استدلالی و روش های تفسیری و تأویلی بنا شدهاند. از این رو، ویژگی هایی همچون کیفی بودن و انعطاف پذیری، تفسیر، تحلیل، چند بعدی وتلفیقی,چند رشته ای و بین رشته ای و ضرورت مشارکت خو اننده در فهم متون و تأثیر زمینه ها و عوامل گوناگون اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، پژوهش های ادبی را با تحقیقات علوم دیگر آشنا میسازد.با این حال، امروزه تحت تأثیر نظریه ها و شیوه های عل وم تجربی، تحقیقات کمی نیز در پژوهشهای ادبی، به ویژه در نقد توصیفی و عینی ، سبکشناسی و زبانشناسی راه یافته است. در نقد توصیفی و عینی، یک اثر ادبی را از جنبه های ساختاری، نگارشی و محتوایی تجزیه و تحلیل، مقایسه و ارزیابی و نتایج آن را به صورت کمی و آماری برای اهداف مشخّص ارائه میکنند. یا در سبک شناسی، بسامد واژگان، ترکیبات، موتیف ها و عبارات و جملات را به وسیله ی جدول ها و نمودارهای مناسبی، محاسبه، سنجش و ارزیابی می کنند . در واقع نقد عینی، ویژگی ها و مختصات اثری را به شیوه ی استقرایی و دقیق، تعیین و یا شخصیت فکری، فرهنگی و ادبی، شاعر یا نویسنده ای را با توجه به شاخصهای معین بر نمودارهایی مشخّص میکنند. مسایل و موارد یاد شده، با استفاده از دیدگاه های صاحب نظران و محقّقان تحلیل، بررسی و مقایسه و شیوه هایی کاربردی برای بهره جستن از تحقیقات کمی در پژوهشهای مربوط به سبکشناسی و نقد ادبی نیز ارائه شده است.

پژوهش های ادبی، نقد عینی و توصیفی، سبک شناسی، تحقیقات کمی، تجزیه و تحلیل اطّلاعات