مبارزه ى عملى و قلمى

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: همایش بین المللی فارس در جنگ جهانی اول
  • کد COI اختصاصی: FFS01_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1136
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کوروش پرویز

استاد دانشگاه صنعت نفت.

عبدالرضا اصلاح

نوه ی محمدرضا دریسی (اصلاح).

چکیده

در روز 28 ژوئیه 1914 م ( 6 مرداد 1293 ه.ش) با اعلان جنگ امپراتورى اتریش- مجارستان به کشور صربستان و سپس ورود کشورهاى روسیه، آلمان، فرانسه و بریتانیا، جنگ نخست جهانى در قاره ى اروپا شروع شد و بعدها آتش خانمانسوز آن بخش هاى عظیمى از جهان را فراگرفت. ایران که به دلیل موقعیت استراتژیک سیاسى و اقتصادى مورد توجه ویژه ى کشورهاى استعمارگر بود، با وجود اعلام بى طرفى در این جنگ، از آتش جهانگیر آن دور نماند و تنهاچند ماه پس از آغاز جنگ از شمال توسط روسیه و از جنوب توسط بریتانیا اشغال شد. انگلیسى ها از چندین سال قبل از آن نیز به دلیل اکتشافات نفتى و منابع سرشارى که درجنوب ایران کشف شده بود، در صدد بودند موقعیت نظامى خود را در این منطقه استحکام بخشند و در زمان انقلاب مشروطه چندین بار به بهانه ى حمایت از حکومت محمد على شاه و سرکوب مشروطه خواهان جنوب به بوشهر و شهرهاى اطراف آن حمله کرده بودند. اما آغاز جنگ جهانى که تنها 8 روز بعد از تاج گذارى احمدشاه، آخرین پادشاه قاجار اتفاق افتاده بود، بهانه اى مناسب براى حضور مستحکم و دایمى این کشور استعمارگر در ایران بود و بدین ترتیب در نیمه شب 8 اوت 1915 م ( 16 مرداد 1294 ه.ش) بوشهر رسماً به اشغال انگلیسى هادر آمد و آنان به هدف اشغال دیگر شهرهاى جنوبى به ویژه شیراز شروع به سرکوب مبارزان محلى و حرکت هاى ضد استعمارى کردند. مردم مسلمان و شجاع فارس و بوشهر که در دهه هاى پیش از آن نیز به رهبرى مبارزانمشهورى چون آیت الله علم الهدى اهرمى، رییس على دلوارى ، ناصر دیوان کازرونى و ... در جبهه ى داخلى علیه استبداد قاجارى و در جبهه ى خارجى علیه نیروهاى استعمارى مشغول مبارزهبودند، پس از اشغال بوشهر مبارزات خود را وارد مرحله ى تازه اى کرده، ضربات مهلکى را به نیروهاى اشغالگر وارد آوردند. شهادت رییس على دلوارى که از پشت سر، توسط یکى از یاران خائن خود مورد هدف قرارگرفت، ضایعه ى جبران ناپذیرى بر پیکر مقاومت وارد آورد، اما وجود دلیرانى که تا آخرین نفس خود در برابر دشمن ایستادند و جان خود را فداى میهن کردند باعث شد که بریتانیا هرگز نتواندآرزوى دیرینه ى خود را که اشغال فارس و خوزستان بود، تحقق بخشد. نقطه ی قوت و اثربخش مبارزات مردمى جنوب ایران در طول قرن هاى متمادى وجود فرماندهان شجاع و غیور و هم چنین ایمان مردم به فتواى مراجع دینى بود که به عنوان دو نقطه ى اتکاء و دو پایه ى مستحکم در تمامى پژوهش هایى که در این زمینه انجام شده، مطرح گردیده اند. اما نکته ى حایز اهمیتى که در این میان به طور گسترده به آن پرداخته نشده، حضور شکلى دیگر از مبارزه است که به حقیقت مى تواند در کنار دو پایه ى مطرح شده ى فوق به عنوان پایه ى سوم و قوام بخش حرکات مردمى و مبارزات وسیع ضد استعمارى و ضد استبدادى مطرح شود

کلیدواژه ها

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.