زهرا کاظمی - کارشناس ارشد جمعیت شناسی از دانشگاه شیراز و مدرس دانشگاه پیام نور
صغری نیازی - کارشناس ارشد جامعه شناسی از دانشگاه شیراز و مدرس دانشگاه پیام نور

مدل ها و آرمان های توسعه ای به طور گسترده ای در جهان انتشار یافته اند و در جهت تغییردادن نگرش ها و رفتارها عوامل مهمی هستند. الگوی ازدواج در ایران نیز از یک طرف تحت تاثیر عوامل درونی مانند مدرنیزاسیون، شهرنشینی و سطح بالای تحصیلات و از طرف دیگر تحت تاثیر عوامل بیرونی مانند آرمان گرایی توسعه ای قرار گرفته و کم کم تمایلی به مشابهت با الگوی ازدواج مدرن در جوامع صنعتی نشان می دهد. مثلا سن ازدواج کم کم بالاتر می رود و پذیرش طلاق برای افراد آسان تر می شود. همچنین در هنجارهای فرهنگی مانند انتخاب همسر بر اساس عشق و مطلوبیت ازدواج تغییراتی به وجود آمده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر متغیرهای فرهنگی و زمینه ای بر الگوی ازدواج انجام یافته است. این پژوهش به شیوه پیمایشی و با کمک پرسش نامه بر روی ۴۰۰ نفر از جمعیت ۱۷۵۰ ساله شهر شیراز انجام گرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش، با افزایش آرمان گرایی توسعه ای افراد، الگوی ازدواج آن ها مدرن تر می شود. همچنین متغیرهای جنس، سن، اولویت های ارزشی، درآمد، میزان تحصیلات و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی با الگوی ازدواج رابطه معنی داری داشته اند. بر اساس نتایج رگرسیون چندمتغیره از بین کل متغیرهای مستقل، متغیرهای جنس، آرمان گرایی توسعه ای، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، سن، اولویت های ارزشی و درآمد ۷۳درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. متغیر جنس بیشترین تاثیر را بر الگوی ازدواج داشت.

آرمان گرایی توسعه ای, متغیرهای فرهنگی, اولویت های ارزشی, الگوی ازدواج, دگرگونی نگرش و رفتارها