مجتبی عابدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده نفت و گاز، دانشگاه صنعتی سهند تبریز، آذربایجان شرقی، ایران
محمد چهاردولی - دکتری، دانشکده نفت و گاز، دانشگاه صنعتی سهند تبریز، آذربایجان شرقی، ایران
محمد سیم جو - دکتری، دانشکده نفت و گاز، دانشگاه صنعتی سهند تبریز، آذربایجان شرقی، ایران

سوخت های فسیلی عامل اصلی توسعه جهانی محسوب می شوند اما رسیدن به اهداف کربن صفر و اقتصاد بدون کربن جهان را به سمت انرژی های نوین از جمله هیدروژن سوق می دهد. هیدروژن به عنوان یک بردار انرژی و یک حامل انرژی پاک با احتراق بدون کربن یک روش مناسب برای برآورده کردن تقاضای انرژی جهانی پیشنهاد شده است . با این حال برای رسیدن به اهداف مورد نظر نیاز به ذخیره سازی هیدروژن در مقیاس عظیم وجود دارد.عموما مخازن زیرزمینی بهترین مکان برای ذخیره سازی هیدروژن در ابعاد عظیم محسوب می شوند. پارامترهایی که ذخیرهسازی هیدروژن را در سازندهای زیرزمینی کنترل می کنند اهمیت دارند و باید به صورت گسترده موردمطالعه قرار گیرند. تا امروز تحقیقاتی در رابطه با این پارامترهای تاثیرگذار انجام شده که یافته های آنها در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است ولی با توجه به اینکه سیستم های ذخیرهسازی زیرزمینی هیدروژن (UHS) در مراحل ابتدایی هستند نیاز به تحقیقات گسترده تری وجود دارد از این رو این مطالعه مروری می تواند منبعی برای پژوهشگرانی که روی UHS تحقیق می کنند باشد.

ذخیره سازی هیدروژن، پارامترهای سنگ -سیال، پارامترهای سیال-سیال، UHS