«فرهنگ علم و فناوری» و خلقیات ایرانی: تحلیلی راهبردی از گونه شناسی مشکلات و راهکارها برمبنای نظر نخبگان

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه راهبرد، دوره: 31، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_CSRA-31-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 78
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایمان عرفان منش

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

پیش­نیاز سیاست­گذاری و برنامه­ریزی در عرصه علم و فناوری بهره­مندی از رویکرد اجتماعی در شناخت فرهنگ علم و فناوری است. این مهم به­دلیل سلطه رویکرد و مدیریت فنی و حضور مهندسان و کارشناسانی خارج از علوم انسانی-اجتماعی در ساختار علم و فناوری ایران مغفول و مهجور مانده است. پاره­ای از مشکلات علم و فناوری در ایران معلول بستر فرهنگی و خلقیات کنشگران علمی است. بر همین مبنا، هدف این مقاله گونه­شناسی مشکلات فرهنگ علم و فناوری و ارائه راهکارها بر اساس نظرات و تجربیات نخبگان جوان است. رویکرد نظری مشتمل بر نظریات درباره اتصال میان فرهنگ، شخصیت و خلقیات با علم و فناوری است. این پژوهش از تلفیق دو الگوی تحلیل راهبردی یعنی SWOT و SOAR به­عنوان روش استفاده کرده است. نمونه­ها شامل ۳۸ نفر از نخبگان و متخصصان در رشته­های مختلف است که در دانشگاه­ها، پژوهشگاه­ها، شرکت­های دانش­-بنیان و صنایع مشغول به کار هستند. یافته­ها در دو محور تحلیل و تفسیر شده­اند: ۱- ضعف­ها و تهدیدها در فرهنگ علم و فناوری موجود ۲- فرصت­ها و آرمان­ها برای «فرهنگ علم و فناوری» مطلوب. نتایج نشان می­دهند که با اصلاح برخی از ذهنیت­ها و خلقیات موجود میان کنشگران علمی و همچنین، ترمیم رویه­های حکمرانی بعضی از مشکلات علم و فناوری تعدیل یا حل خواهند شد.

کلیدواژه ها

فرهنگ علم, فرهنگ فناوری, خلقیات, شخصیت, نخبگان, دانش-بنیان, تحلیل راهبردی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.