معرفی و تحلیل تزیینات نسخه خطی منتخب الاشعار (گلچین شعر فارسی)

نسخ خطی به عنوان یکی از وجوه هنر اسلامی در طول تاریخ باعث ادغام هنرهای تذهیب، خوشنویسی و نگارگری شده است. از میان نسخه های خطی، گلچین های فارسی یکی از نمونه هایی هستند که با نگاره ها، تزیینات و خوشنویسی مزین شده اند و با همه تلاش هایی که در سال های اخیر برای شناسایی و احیای این گنجینه های مکتوب ایران زمین و تحقیق و تتبع در آنها انجام گرفته هنوز کتب خطی بسیاری موجود است که یا شناخته نشده و یا منتشر نگردیده اند. موضوع این پژوهش معرفی یک گلچین شعر فارسی مصور به محتوای «منتخب الاشعار»، محفوظ در موزه هنر والترز در بالتیمور در ایالات متحده آمریکا است. هدف از نوشتار پیش رو مطالعه خصوصیات کتاب آرایی نسخه و نگارههای آن و تحقیق در باب خوشنویس نسخه است. بنابراین، این پژوهش در پی پاسخگویی به این است که نگاره های منتخب الاشعار چه خصوصیاتی دارند؟ کتاب آرایی نسخه منتخب الاشعار دارای چه ویژگی هایی است؟ خوشنویس اشعار نسخه منتخب الاشعار چه کسی است؟ پس از پژوهش های انجام گرفته به روش توصیفی- تحلیلی، منتخب الاشعار را به عنوان یکی از نسخه های ناشناخته هنر صفوی معرفی کرده و به بررسی جزییات صوری و مشخصات هنری تصاویر آن پرداخته است و بر اساس یافته های پژوهش مشخص شد که نگاره های این نسخه تک نگاره هستند. جدول کشی به شش شیوه است. ۳۰ صفحه رکابه دارد و بین تصاویر و متن هیچگونه تشابهی وجود ندارد. نزدیک بودن تصاویر با اصول زیبایی شناسی مکتب صفوی و شیوه مبتنی بر سنت نقاشی ا یرانی، در طراحی و قلم گیری، پیکره ها فاقد شکوه بر فضای تصویر ظاهر می شود و آن را از نظر زیبایی شناسی تحلیل می کند.

کلیدواژه ها:

انگ ، کلفون ، نگاره ، گلچین فارسی ، دوره صفوی