تحقیق و بررسی صحت انتساب فرقه مفضلیه خطابیه به مفضل بن عمر

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه علوم حدیث، دوره: 27، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_HDIS-27-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 159
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمود محقق

طلبه سطح ۴ مرکز تخصصی مشکوه و مدرس حوزه علمیه قم

مهدی محقق

استاد بازنشسته دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

مفضل بن عمر یکی از راویان مهم عصر امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) و از اصحاب و یاران ایشان است که اختلاف رجالیان متقدم و متاخر در توثیق و تضعیف او، وی را به یکی از روات بحث برانگیز و مورد اختلاف در تاریخ حدیث شیعه تبدیل کرده است. ادعای گرایش و تمایل مفضل به ابوالخطاب و رهبری فرقه ای منشعب شده از جریان خطابیه به نام مفضلیه خطابیه، از جمله علل اصلی جرح و تضعیف او به شمار می آید. مقاله پیش رو صحت و سقم این ادعا را مورد بررسی قرار داده و با واکاوی و تحلیل برخی از روایات، اقوال متکلمان و ملل نویسان فریقین درباره مفضل و فرق منسوب به او یعنی مفضلیه خطابیه و مفضلیه موسویه، ابوالخطاب و جریان خطابیه به این نتیجه رهنمون شده است که این ادعا و اتهام از جهات گوناگون تاریخی و حدیثی غیر قابل پذیرش و مورد خدشه است.

کلیدواژه ها

مفضل بن عمر, مفضلیه خطابیه, ابوالخطاب, خطابیه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.