Maliheh ملیحه نجفی - MSc Student, Student Research Committee AND Environment Research Center AND Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
Ghasem قاسم یادگارفر - Associate Professor, Cancer Prevention Research Center AND Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
Karim کریم ابراهیم پور - Assistant Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
Hamidreza حمیدرضا پورزمانی - Associate Professor, Environment Research Center, Research Institute for Primordial Prevention of Non-Communicable Disease AND Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

مقدمه: در میان ترکیبات آلی فرار، ترکیبات بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن (Benzene, Toluene, Ethylbenzene, Xylene isomers یا BTEX) از آلاینده های مهم هوا به شمار می رود که حتی در غلظت های بسیار پایین نیز برای سلامتی مضر می باشد. منبع اصلی این ترکیبات، گازهای خروجی از اگزوز وسایل نقلیه است. هدف از انجام مطالعه حاضر، سنجش ترکیبات BTEX در هوای آزاد و محیط داخلی چهار دبیرستان واقع در دو منطقه شهر اصفهان و دو دبیرستان واقع در شهر چادگان بود.روش ها: نمونه های هوای محیط داخل و خارج مدارس در دو شهر اصفهان و چادگان به وسیله پمپ نمونه برداری فردی و با استفاده از تیوب های کربن فعال جمع آوری گردید. سپس ترکیبات BTEX با استفاده از حلال دی سولفید کربن استخراج شد و به کمک دستگاه کروماتوگرافی گازی- اسپکترومتری جرمی (Gas chromatography-mass spectrometry یا GC-MS) مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها: میانگین غلظت ترکیبات BTEX در شهر اصفهان از شهرستان چادگان بالاتر بود. همچنین، غلظت ترکیبات BTEX در منطقه ۲ اصفهان [میدان امام حسین (ع)] بالاتر از منطقه ۱ (چهارباغ خواجو) گزارش شد و بیشترین و کمترین غلظت در میان اجزای BTEX به ترتیب به تولوئن و اتیل بنزن اختصاص داشت. نسبت محیط داخل به خارج نیز در دو منطقه نزدیک به یک به دست آمد. رابطه معنی داری بین غلظت داخلی و خارجی ترکیبات BTEX در دو شهر و دو منطقه وجود نداشت و این یافته نشان داد که آلودگی محیط داخلی مدارس ناشی از منابع داخلی بوده است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، شهر اصفهان از چادگان و منطقه دو اصفهان از منطقه یک آلوده تر بود و آلودگی ها بیشتر به منابع خارجی همچون ترافیک نسبت داده می شود.

ترکیبات بنزن, تولوئن, اتیل بنزن و زایلن, مدارس, آلودگی محیط داخل