پهنه بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی و پایش زمانی خشک سالی در دشت قروه-دهگلان
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله علمی سامانه های سطوح آبگیر باران، دوره: 11، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JIRCSA-11-1_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 139
نویسندگان
Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Semnan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Semnan, Iran, Email: e.yousef
Assistant Professor, Desert Research Department, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran, Email: samira.zandifar@gmail.com
چکیده
کمبود منابع آب سطحی سبب برداشت بی رویه از آب زیرزمینی در بسیاری از نقاط جهان و افت شدید سطح سفره های آب زیرزمینی شده است و بررسی تغییرات منابع آب زیرزمینی در برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب هر منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف از این پژوهش، بررسی روند تغییرات افت سطح آب زیرزمینی دشت قروه-دهگلان که یکی از مهم ترین و بزرگ ترین دشت های استان است، است. به منظور انجام این پژوهش، آمار ۱۰۴ حلقه چاه مشاهده ای در طی سه دوره زمانی (۸۷-۸۰، ۹۲-۸۷ و ۹۷-۹۲) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا دادههای آماری جمعآوری و پس از ورود داده ها به سیستم اطلاعات جغرافیایی با روش درون یابی، نقشه های خطوط هم عمق، هم تراز و پهنه بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی تهیه شد. آبن مود معرف آبخوان به منظور بررسی تغییرات درازمدت و نوسانات سطح آب زیرزمینی نیز در محیط نرم افزاری Excel ترسیم شدند. نتایج به دست آمده از نقشه های هم پهنه افت، نشان داد که بیش ترین سطح آب زیرزمینی در دوره زمانی سوم (۱۳۹۲-۱۳۹۷) در بخش جنوبی آبخوان بهاندازه ۳/۷ متر، در دوره زمانی دوم (۱۳۹۲-۱۳۸۷) در بخش مرکزی آبخوان بهاندازه ۷/۵ متر و در دوره زمانی اول (۱۳۸۷-۱۳۸۰) در بخش های شمالی و میانی بهاندازه ۳/۳ متر افت پیداکرده است. هیدروگراف های تراز آب زیرزمینی نشان می دهند که در طی در مدت ۲۰ سال افت سطح آب در دشت قروه ۸/۱۳ متر است که به طور متوسط هرسال ۷/۰ متر سطح آب افت کرده است. نتایج حاصل از تغییرات حجم مخزن نشان داد کسری حجم مخزن آبرفتی معادل ۲/۵۶ میلیون مترمکعب است هم چنین، پایش زمانی خشک سالی منابع آب زیرزمینی دشت قروه-دهگلان با استفاده از شاخص منابع آب زیرزمینی (GRI) در طول دوره آماری بیست ساله روندی نزولی به سمت خشک سالی دارد و توصیه می شود جهت جلوگیری از ادامه روند کاهش حجم مخزن نسبت به پیشنهاد ممنوعیت و یا تمدید آن اقدام کاملی از طرف سازمان آب منطقه ای کردستان صورت پذیرد.کلیدواژه ها
Aquifer, GRI, Ghorveh-Dehgolan plain, Representative hydrograph, Reservoir volume, آبخوان, آبنمود معرف, حجم مخزن, دشت قروه-دهگلان, GRI.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.