علی رضازاده - دانشگاه ارومیه
زهرا نجفیان - دانشگاه ارومیه
فرزانه استیری - دانشگاه ارومیه

از مهم ترین وظایف اقتصادی دولت ها، کنترل وضعیت نابرابری توزیع درآمد در جامعه است ، چرا که توزیع نابرابر درآمد در جامعه سبب بروز مشکلات بسیاری در حوزههای اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی کشور خواهد شد. در این راستا، دولت ها باید به منظور کاهش نابرابری ، چگونگی تغییرات درآمدهای افراد جامعه را با استفاده از ابزارهای موجود، تجزیه و تحلیل کنند. در نظام مالی و بانکی اسلامی ، تسهیلات قرض الحسنه به عنوان یکی از ابزارهای موثر در کاهش نابرابری درآمد معرفی می شود؛ طوریکه با برقراری جریان پول از طبقات ثروتمند به سمت طبقات کم درآمد نقش به سزایی را در عدم تمرکز ثروت بین ثروتمندان و بهبود درآمد بین نیازمندان ایفاء می کند.برای سنجش نابرابری درآمد معیارهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد اما در عمل محققان سه شاخص عمده را مورد استفاده قرار می دهند: ضریب جینی ، شاخص تیل و شاخص آتکینسون. در این مقاله بطور خاص تاثیر تسهیلات قرض الحسنه به همراه برخی متغیرهای توضیحی دیگر روی ضریب جینی به عنوان شاخص نابرابری درآمد مورد بررسی قرار گرفته است . تخمین مدل با استفاده از اطلاعات دوره زمانی ۱۳۶۳ الی ۱۳۹۶ و روش الگوی تصیحیح خطای برداری (VECM) نشان داد که افزایش تسهیلات قرض الحسنه در ایران تاثیر منفی و معنی دار بر ضریب جینی داشته و منجر به کاهش نابرابری توزیع درآمد در ایران می شود. بنابراین برنامه ریزان می توانند از این نوع تسهیلات به عنوان ابزاری مفید در راستای فقرزدایی و اهداف توزیعی دولت استفاده نمایند.

تسهیلات قرض الحسنه ، توزیع درآمد، ضریب جینی ، الگوی تصحیح خطای برداری .