واکاوی عملکرد موثر انواع کاربری موجود املاک و اراضی در مدیریت فضاهای زیستی شهری (مطالعه موردی حوزه ۷۳ منطقه ۱۰ شهرداری شیراز)

یکی از وظایف مهم طرحهای شهری، مشخص کردن نوع کاربری زمین، برای استفاده در زمینه ایگوناگون موردنیاز زندگی شهری در محدوده قانونی شهره است. از اینرو، همه زمینه های موجود در محدوده شهر،طبق نقشه کاربری زمین مورد بررسی قرار میگیرند و نوع استفاده از آنها مطابق نیازهای اجتماعی،اقتصادی و کالبدی مشخص و تعیین می شود. امروزه یکی از مهم ترین بحث ها در مدیریت شهر، مدیریت املاک وزمین ها شهری می باشد. داشتن اطلاعات دقیق، کامل و به روز و همچنین تجزیه و تحلیل بر روی هر نوع از اطلاعات مربوطبه قطعه زمین ها و ساختمان ها می تواند مزایای بسیار داشته باشد. امروزه سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با در اختیارقرار دادن امکانات مختلف جمع آوری، پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات به عنوان ابزاری نوین و قدرتمند می تواند در خدمتمدیران شهری در امر مدیریت و برنامه ریزی شهری قرار گیرد. در این تحقیق سعی شده است که با استفاده از GIS به بررسی فروانی و تحلیل انواع کاربری املاک در یک حوزه شهری پرداخته و در انتها لایه ها، نقشه ها و آمار کمی اطلاعاتی مختلفاستخراج و ارایه شود تا از این اطلاعات در جهت بهبود وضعیت مدیریت املاک در کلان شهر شیراز بکار برده شود. محدودهمورد مطالعه این پروژه در حوزه ۷۳ منطقه ۱۰ شهرداری شیراز واقع شده است. روش مطالعه این پژوهش از نوع تحقیقاتی ومیدانی است و از نرم افزاری Arc GIS ،Excel و Google earth استفاده شده است. کوچکترین واحد این پژوهش قطعه ملک شهری است و بررسی ها به صورت سلسه مراتبی در سطح ملک، بلوک و حوزه شهری صورت پذیرفت. ۱۶۰۰ ملک در ۷۱بلوک در این حوزه شهری شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. پایگاه اطلاعات مکانی و توصیفی املاک این حوزهدر بستر GIS صورت پذیرفت. بر اساس نتایج در کل حوزه، ۱۸ نوع کاربری متفاوت دیده می شود که شامل کاربری های مسکونی، مختلط مسکونی_ تجاری، تجاری، آموزشی، فضای سبز، مختلط مسکونی - دفتر کار، مختلط مسکونی – مطب،مذهبی، ورزشی، زمین و ... می باشند. کاربری مسکونی با فراوانی ۱۳۰۰ ملک حدود ۸۱.۳ درصد املاک این حوزه در بر میگیرند و از این لحاظ بیشترین فراوانی را دارد. کاربری مسکونی – تجاری و تجاری با فراوانی ۱۰۶ ملک و حدود ۶.۶ درصدملک ها را شامل می شوند. کاربری زمین ۱۶۱ ملک فراوانی دارد و حدود ۱۰ درصد املاک این حوزه را در بر می گیرند.کاربری فضای سبز با ۱۲ ملک، ۰.۸ درصد املاک را شامل می شود. کاربری ها آموزشی، درمانی، خدماتی، فرهنگی، مذهبی،ورزشی و ... نیز کمتر از ۱ درصد املاک را شامل می شوند. با توجه به نتایج داده آمایی املاک شهری در بستر GIS می توانندبه عنوان ابزاری مهم در مدیریت و ساماندهی شهری نقش اساسی ایفاء نموده و به ما کمک می نماید تا با دیدی آینده نگر وجامع، در راستای توسعه پایدار شهری قدم بر داریم.

کلیدواژه ها:

، GIS ، داده آمایی املاک شهری ، شهرداری شیراز ، منطقه ۱۰ شهرداری شیراز