سمیت دی-۲- اتیل هگزیل فتالات (DEHP) و پاسخ های بیومارکری در کرم های خاکی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 57

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NRSTZAGROS03_117

تاریخ نمایه سازی: 13 خرداد 1402

چکیده مقاله:

امروزه در صنعت از استرهای اسید فتالیک یا فتالاتها (Phthalates) با خاصیت نرمکنندگی در افزایش انعطافپذیری و مقاومت نسبت به فشار در محصولات پلاستیکی استفاده می شود. فتالاتها به سبب پیوندهای ضعیفی که با دیگر اجزای سازنده ماتریکس پلاستیک ها دارند، در شرایط خاص مثل تغییرات دما و فشار از محل استقرار خود جدا شده و به محیط زیست وارد می گردند. در صنعت و پزشکی ترکیب دی-۲- اتیل هگزیل فتالات (DEHP) در ساخت کاغذ دیواری، اسباب بازی، کفش و کیسه های نگهداری خون و غیره کاربرد دارد. کرمهای خاکی (Earthworms) از جمله موجودات زنده مهم خاکزی بوده که با تبدیل مواد آلی مثل فضولات حیوانی و بقایای گیاهان و نیز مواد آلی دوریز صنعتی به کود غنی از مواد مغذی به نام ورمی کمپوست در افزایش ارزش غذایی خاک وارد عمل می شوند. آلاینده های درون خاک از دومسیر پوست و گوارش به بدن این جانوران راه می یابند. در مطالعه حاضر پاسخ های بیومارکری در کرمهای خاکی قرمز کالیفرنیایی پس از تاثیر DEHP با غلظت های مختلف ۱/۰ ، ۱ و ۲ میلی گرم در کیلوگرم (ppm) خاک خشک برای دورههای زمانی ۶ و ۱۲ روز بررسی شده است . نتایج نشان داد که به دنبال تاثیرDEHP در هوموژنیت (عصاره کل بدن ) کرمهای خاکی فعالیت های دو آنزیم گلوتاتیون -S ترانسفراز (GST) و کربوکسیل استراز (CbE) همراه با میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) به ویژه در غلظت های زیاد از فتالات دچار تنظیم کاهشی (Down-regulated) شدهاند. رویهم رفته آلودگی با DEHP می تواند به واسطه ایجاد آسیب های اکسیداتیو موجب بروز اختلالات فیزیولوژیکی گسترده در این جانوران سودمند برای حاصلخیزی خاک (Soil fertility) گردد.

کلیدواژه ها:

فتالات کرم خاکی آلودگی خاک پاسخ بیومارکری.

نویسندگان

مهسا جعفریان

دانشجوی PhD دانشکده پزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران.

ناهید رضایی

کارشناس ارشد علوم جانوری ٬ دانشکده علوم پایه ٬ دانشگاه شهرکرد.

مهران عربی

دانشیار فیزیولوژی جانوری ٬ دانشکده علوم پایه ٬ دانشگاه شهرکرد.