ارائهی الگویی برای درجهبندی حساسیت کاربریهای شهری مستقر در اطراف تأسیسات خطرناک مطالعه موردی: کاربریهای همجوار انبار نفت شمالشرق تهران
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: دومین کنفرانس ملی مدیریت بحران
- کد COI اختصاصی: NCEVSLL02_170
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1520
نویسندگان
کارشناس ارشد تهران
دکتر، تهران- دانشگاه صنعتی مالک اشتر
دکتر، تهران- دانشگاه صنعتی مالک اشتر
چکیده
توسعهی شهرها و نیاز روزافزون آنها به انرژی و مایحتاج زندگی باعث شده است تا تأسیسات و صنایعی در اطراف شهرها ایجاد شوند. برخی از این صنایع به واسطهی خطراتشان (مواد موجود، فرآیندها و ...) جزء تأسیسات خطرناک محسوب میشوند. تهدیدات طبیعی (زلزله، سیل، طوفان و ...) وانسانساخت (حوادث صنعتی، حملات نظامی، اقدامات خرابکارانه، حملات تروریستی و ...) میتوانند این خطرات را به حوادث بزرگی تبدیل نمایند.رشد و توسعهی غیر اصولی شهرها و گاهاً جذابیت خود این صنایع باعث شده است تا برخی از این صنایع خطرناک در داخل شهرها واقع شوند و انواع کاربریهای شهری نظیر مسکونی، تجاری، آموزشی، اداری، درمانی، بهداشتی، ورزشی و ... که هر کدام از آنها از نقطه نظر انسانی و ملی دارای اهمیت خاصی هستند، در همجواری آنها مستقر شوند. یکی از موضوعات مهم و اساسی در مباحث مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شهری، درجهبندی حساسیت کاربریهای مختلف جهت ارزیابی ریسک وارده به این کاربریها، اولویتبندی برنامههای کنترلی و برنامهریزی کاربری اراضی بر مبنای ریسک است. مدلها و الگوهای متداول موجود، بیشتر برای اولویتبندی مراکز ثقل کشور نظیر تأسیسات حیاتی ملی کاربرد دارند و برای درجهبندی حساسیت و اهمیت ساختمانها و کاربریهای عادی شهری قابل استفاده نیستند. در این مطالعه بر اساس شاخصههای کاربریهای شهری در سه حوزهی جمعیت، زیرساختها و فعالیتهای کاربری از یک سو و پیامدهای احتمالی ناشی از حادثه در این نوع تأسیسات از سوی دیگر، الگویی برای درجهبندی حساسیت کاربریهای شهری ارائه شده است. در مطالعهی حاضر، با استفاده از روشهای دلفی و پرسشنامه نظرات متخصصین امر، جمعآوری شده و به وسیلهی فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP)و نرمافزارExpert Choice تجزیه و تحلیل گردیدهاند. نتایج حاصل حاکی از این است که موج انفجار (فشار بیش از حد)، گرمای تشعشعی و انتشار گازهای سمی سه پیامد اصلی ناشی از حادثه در تأسیسات خطرناک بوده و 17 شاخص در حوزههای جمعیت، زیرساختها و فعالیتهای کاربری برای درجهبندی حساسیت کاربریها در مقابل موج انفجار، 9 شاخص در پیامد گرمای تشعشعی و 11 شاخص در پیامد انتشار گاز سمی با اوزان مختلف مؤثر هستند. در نهایت نیز، الگویی برای درجهبندی حساسیت کاربریهای شهری در مقابل پیامدهای ناشی از حادثه در تأسیسات خطرناک از دیدگاه مدیریت بحران و پدافند غیرعامل ارائه شده و با استفاده از نرمافزارArcGIS بر روی کاربریهای همجوار انبار نفت شمالشرق تهران (قوچک) به عنوان یک سایت خطرناک مستقر در منطقه شهری پیاده شده است.کلیدواژه ها
کاربریهای شهری، درجهی حساسیت، مدیریت بحران، پدافند غیرعامل، تأسیسات خطرناکاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.