الهام امجدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
علی گنجعلی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
مهرداد لاهوتی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
ابوالفضل شاکری - گروه فارماموگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد

خارمریم گیاهی از خانواده کاسنی با نام علمی Silybum marianum (L.) Gaertn به علت دارا بودن فنل و فلاوونوئید به عنوان ضد التهاب و آنتی اکسیدان در سلامت انسانها مورد توجه است . این گیاه دارای نوعی فلاوونولیگنان به نام سیلی مارین می باشد که از طریق ممانعت از پیوند سموم و داروها با غشا کبد به عنوان حفاظت کننده کبدی عمل می کند. تولید فنل و فلاوونوئید به عنوان متابولیت های ثانویه تحت تاثیر طیف وسیعی از عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد. تنوع شرایط آب و هوایی و موقعیت رویشگاهها عامل اصلی اختلاف در پروفایل ترکیبات شیمیایی گیاهان دارویی است . نتایج حاضر نشان داد تودههای گرگان و مغان کمترین و اردبیل از بیشترین محتوای فنل برخوردار بودند. از نظر محتوای فلاوونوئید توده ایذه و بجنورد کمترین و مغان از این حیث بیشترین بود. به نظر می رسد شرایط خاص اقلیمی منطقه اردبیل (متوسط درجه حرارت پایین خاک و هوا) و شرایط تنشی ، از جمله عوامل اصلی تولید بیشتر ترکیبات فنلی در این منطقه باشد. در این رابطه ایذه با کمترین میزان تولید فلاوونوئید از بالاترین محتوی فلاوونولیگنان سیلی مارین برخوردار بود.

خارمریم ، فنل ، فلاونوئید، سیلی مارین