تحلیل قصیده «ریخته» خاقانی براساس نظریه انسجام هالیدی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دومین همایش ملی ادبیات تطبیقی پارسی، عربی و انگلیسی
  • کد COI اختصاصی: COLITCONF02_039
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 276
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شکیبا ملکشاهی

دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه ادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

محمود فروتن

دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان، کاشان ایران

چکیده

هلیدی و حسن نظریه اولیه «انسجام» را در سال ۱۹۷۶ نگاشتند. زبان شناسی نقشگرا، انسجام میان اجزا در ساختار جمله را بررسی می کند. هلی دی و حسن روابط بین جمله های متن را انسجام نامیدند و آن را در سه بخش واژگانی، دستوری و آوایی جای دادند. در این مقاله، قصیده خاقانی با مطلع «در کام صبح از ناف شب مشک است عمدا ریخته» با توجه به نظریه انسجام هلیدی و حسن بررسی شده است تا میزان انسجام متنی و عوامل دخیل در این انسجام نشان داده شوند. روش پژوهش در این نوشتار توصیفی است و ابیات با استفاده از تحلیل واژگانی و به شیوهکتابخانه ای شرح داده می شوند. پس از تحلیل داده ها، درمی یابیم که خاقانی در این قصیده از تناسب واژگان ی بیشترین بهره را گرفته و بهکمک باهم آیی واژگان متناسب به وقایع اساطیری و تاریخی اشاره کرده یا پدیده های طبیعت را وصف نموده است. درصد تکرار بسیار کماست و ارجاع ها نیز اغلب درون متنی و شخصی هستند. انسجام عمودی در ابیات آغازین قصیده به وضوح دیده می شود و شاعر با این مقدمه،قصید های طولانی با سه تجدید مطلع سروده است. در ابتدای تجدید مظلع های دوم و سوم ن یز روابط انسجام واژگان مشاهده می شود

کلیدواژه ها

زبان شناسی نقش گرا، انسجام، هالیدی، خاقانی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.