مرضیه باقری خانقاهی - دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
محمداسماعیل کمالی - استادیار، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی و سایر محصولات غذایی، مشکلات کمی و کیفی منابع آب و خاک به دلیل شرایط اقلیمی یا فعالیتهای انسانی، از معضلات بزرگ کشور به حساب میآید. لذا توجه به آب و خاک به عنوان دو سرمایه حیاتی و مهم برای زندگی بشر ضرورت داشته و میبایست با اتخاذ تصمیمات صحیح و ارائه راهحلهای چاره ساز در جهت مدیریت بهینه منابع آب و خاک کوشید. امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی، یکی از راهکارهای مهم و سریع در این زمینه استفاده از هوش مصنوعی میباشد که در بسیاری از پژوهشهای مرتبط با آب و خاک و نیز بخش کشاورزی بهکار گرفته میشود. تحقیق حاضر ضمن بیان چالشهای آب و خاک کشور و معرفی هوش مصنوعی و روشهای آن، به بررسی کاربردهای آن در مدیریت کشاورزی بهخصوص آب و خاک میپردازد. تعیین کیفیت آب رودخانه، تخمین میزان ذخایر آبی، بهینه سازی استفاده از منابع محدود آب، جلوگیری از هدررفت آب، بهبود عملکرد محصول و افزایش سودآوری، بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، تهیه نقشه های مدیریتی علف هرز، تشخیص انواع آفات و بیماریهای گیاهی، نظارت بر محصول و کشاورزی دقیق از جمله کاربردهای مهم تکنولوژی هوش مصنوعی میباشد. لذا کشاورزان می توانند تصمیمات درست و منطقی در عملیات کشاورزی اتخاذ نمایند، تا ضمن حفاظت و مدیریت کمی و کیفی منابع آب و خاک، محصولاتی فراوان و با کیفیت را با سود حداکثری تولید نمایند.

آب و خاک، بهینه سازی، عملیات کشاورزی، هوش مصنوعی.