تغذیه مصنوعی آبخوان آبرفتی کنگاور با استفاده از چاله های متروکه کوره های آجرپزی گودین، شرق کنگاور، استان کرمانشاه

کوره های آجرپزی از چند هزار سال قبل تاکنون در ایران رواج داشته اند. در این کوره ها با خاک رس و گرمای کوره انواعی از آجر تولید می شوند. برای تامین خاک رس در اراضی مناسب و ترجحا۰ی نزدیک به کوره، چاله هایی کنده می شود و خاک آن برای تولید آجر استفاده می شود. در منطقه گودین در اطراف شهرستان کنگاور کوره های فعال و غیرفعالی وجود دارند که در برخی هنوز تولید آجر انجام می گیرد. در برخی از این کوره ها که متروکه شده اند چاله هایی با اعماق مختلف باقی مانده اند که کشاورزان به صورت خودجوش با هدایت آب در فصول غیرزراعی باعث تغذیه مصنوعی آبخوان آبرفتی محلی شده و سطح ایستابی به طرز معناداری افزایش یافته است. این تجربه نشاندهنده استفاده از اراضی غیرمتروک و انکان استفاده از چاله های آجرپزی به چاله های تغذیه مصنوعی است. این تجربه توسط بهره برداران و بدون ایجاد سازه های غیرضروری و بوروکراسی طولانی امور پیمان ایجاد شده است و بنابر شواهد پیزومتری اثرات مثبت بارزی بر سطح آب زیرزمینی داشته است. این تجربه می تواند شیوه ای از استفاده مطلوب از فضاهای موجود برای مدیریت منابع آب با همکاری ذی نفعان و در راستای جبران بخشی از کمبود آب زیرزمینی در منطقه گردد. اجرای عملیات تغذیه مصنوعی در سالهای -۱۳۹۸ ۱۳۹۶ در چاله کوره های گودین سبب بهبود چشمگیر وضعیت آبخوان در محدوده اجرای طرح شده است به طوریکه تراز آب زیرزمینی در منطقه تا حد چشمگیری افزایش یافته و آبدهی چاه های بهره برداری متاثر از این طرح نیز به طور قابل توجهی بهبود یافته است. نمودار تغییرات تراز آب زیرزمینی در پیزومترهای گودین و طاهرآباد موید اثرگذاری مطلوب اجرای طرح تغذیه مصنوعی گودین بر روی تغذیه آبخوان و جبران بخشی از کسری مخزن در دشت ممنوعه کنگاور است.

کلیدواژه ها:

تغذیه مصنوعی ، کوره های آجرپزی ، آبخوان آبرفتی ، کنگاور ، تجربه بهره برداران