برآورد ضریب تخلیه مجاز رطوبتی خاک برای گیاه کلزا و گندم با استفاده از برخی ویژگی های گیاهی و خاک

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 48، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-48-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 162
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه مسکینی ویشکایی

محقق موسسه تحقیقات خاک و آب

محمدحسین محمدی

دانشیار دانشگاه تهران

محمد رضا نیشابوری

استاد دانشگاه تبریز

فرید شکاری

استاد دانشگاه زنجان

چکیده

در پژوهش حاضر رابطه بین ضریب حساسیت گیاه به تنش (Ky) و رطوبت بحرانی که در کمتر از آن گیاه دچار تنش می­شود (qc)، در قالب یک مدل ریاضی مفهومی توسعه داده شد. ارزیابی دقت این مدل با استفاده از داده­های حاصل از آزمایشات کشت گلخانه­ای گندم و کلزا در دو خاک لوم شنی و لوم رسی بررسی گردید. نتایج تحلیل مدل نشان داد که در یک Ky ثابت، عملکرد نسبی گیاه (Yr) با اختلاف رطوبت خاک از qc(qc-q) به صورت خطی کاهش می­یابد. همچنین، هر چه حساسیت گیاه یا حساسیت مرحله رشد گیاه به کمبود آب بیشتر باشد (مقادیر Ky بیشتر)، شیب رابطه خطی بین Yr و (qc-q) بیشتر می­شود. به عبارت دیگر در گیاهان با مقدار Ky کم می­توان ضریب تخلیه مجاز رطوبتی را بزرگ تر در نظر گرفت و نیز به ازای یک Yr مشخص، حساسیت گیاه با افت رطوبت خاک به صورت نمایی افزایش می­یابد. مشاهدات تجربی ضمن تایید نتایج مدل نشان داد که مقدار رطوبت بحرانی خاک لوم رسی برای هر دو گیاه برابر با cm۳ cm-۳ ۲۸/۰ و در خاک لوم شنی برای گندم و کلزا به ترتیب برابر با ۲۱/۰ و cm۳ cm-۳ ۱۹۵/۰ می باشد. ضریب مجاز تخلیه رطوبتی خاک برای گندم در هر دو خاک مورد مطالعه تقریبا برابر با ۳۵/۰ به دست آمد؛ اما کلزا در خاک لوم شنی دارای ضریب مجاز تخلیه رطوبتی بالاتری (۴۴/۰ F=) نسبت به خاک لوم رسی (۳۸/۰ F=) بود.

کلیدواژه ها

آب قابل دسترس خاک, ضریب حساسیت گیاه, رطوبت بحرانی خاک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.