سمیه خواجوی - PhD student, Department of Sociology of Social Issues in Iran. Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran
عبدالرضا ادهمی - Associate Professor, Department of Sociology, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
مهرداد نوابخش - Professor of Sociology Department, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University of Sciences and Research, Tehran, Iran

هدف و زمینه: اعتیاد به مواد مخدر، یکی از مهمترین مشکلات عصر حاضر می باشد که گستره ای جهانی یافته، از مرزهای بهداشتی- درمانی فراتر رفته و به یک معضل اجتماعی و خانوادگی تبدیل شده است که در اکثر موارد سبب طرف شدن فرد از جامعه می‎گردد. لذا هدف پژوهش حاضر، ارزیابی مولفه های تاب آوری هویت بهبود یافتگان اعتیاد در جامعه پذیری مجدد: مورد مطالعه مراجعه کنندگان در مراکز باز توانی ترک اعتیاد در مناطق ۴ و ۶ و۲۲ تهران) بود. روش تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گرد­آوری اطلاعات، پژوهشی توصیفی از نوع پیمایشی بود. روش اجرای این مطالعه (پس رویدادی) و نیز این مطالعه در حیطه تحقیقات کمی قرار داشت. در پژوهش حاضر جامعه شامل تمام افراد بهبود یافتگان اعتیاد در مراکز باز توانی ترک اعتیاد در مناطق ۴ و ۶ و۲۲ تهران بود. روش انتخاب نمونه ها به صورت تصادفی ساده بود. از میان ۲۵۸۰ نفر مراجعه کننده به این مراکز تعداد ۳۸۸ نفر به تصادف و با احتمال متناسب با حجم مراجعان مرکز انتخاب شدند. برای اینکار لیستی از مراکز و تعداد مراجعان آن تهیه و به روش سیستماتیک از میان آن ها ۱۱ مرکز انتخاب شد. این مطالعه با رعایت ملاحظات اخلاقی صورت گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات مشخصات دموگرافیک، مقیاس تاب آوری و پرسشنامه محقق ساخته عوامل اثرگذار بر بهبود یافتگان اعتیاد بود. تحلیل داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS ۲۴.۰ انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان دادند که بین میانگین نمرات تاب آوری هویت، بهبود یافتگان اعتیاد در پس آزمون تفاوت معنی داری با جامعه پذیری مجدد وجود داشت (۰۱/۰>P)، به طوری که میزان جامعه پذیری افزایش پیدا کرده بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، می‎توان مدعی شد که عوامل محافظت کننده محیطی، عوامل خطرساز محیطی، فرایندهای تبادلی- محیطی، در تاب آوری در برابرسوء مصرف، و پیشگیری از گرایش مجدد به اعتیاد تاثیر گذار هستند.

Resilience, recoveries, identity, socialization, addiction, تاب آوری, بهبود یافتگان, هویت, جامعه پذیری, اعتیاد