بررسی تجربه زیسته نوجوانان دارای سابقه خودزنی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان، دوره: 3، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JSPANY-3-2_032
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 466
نویسندگان
M.A of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Humanistic and Social Sciences. Ardakan University, Yazd, Iran.
Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanistic and Social Sciences. Ardakan University, Yazd, Iran.
Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanistic and Social Sciences. Ardakan University, Yazd, Iran.
چکیده
زمینه و هدف: دوران پر فرازونشیب نوجوانی، دوره گذر از کودکی به بزرگسالی می باشد و گاهی با تناقض و پرخاش همراه است. می توان از خودزنی به عنوان یکی از رفتارهای ناهنجار این دوران نام برد؛ و به دلیل ماهیت آسیب رسان آن، مطالعه در این زمینه حائز اهمیت است. خودزنی را می توان آسیب عمدی به بدن، بدون قصد خودکشی تعریف نمود. به صورت کلی پژوهش حاضر در پی بررسی تجربه زیسته نوجوانان دارای سابقه خودزنی و به صورت جزئی، باهدف بررسی تجربیات عاطفی، شناختی، روانی، آسیب های جسمانی و عوامل خانوادگی موثر بر خودزنی نوجوانان انجام پذیرفت. جمعیت موردمطالعه شامل کلیه نوجوانان ۱۸-۱۲ سال شهر کرمان که در سال ۱۴۰۰ تجربه اقدام به خودزنی داشتند، بود. روش پژوهش: روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و ملاک ورود به نمونه نیز داشتن حداقل یک بار سابقه خودزنی بود. این پژوهش با روش پدیدارشناسی و با رویکرد مضمونی به بررسی تجربه زیسته نوجوانان دارای سابقه خودزنی پرداخته است و داده های پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی (کلایزی) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. یافته ها: با انجام ده مصاحبه، پژوهش به حد اشباع رسید و تعداد ۴۹ کد مفهوم اولیه که بیانگر تجربه زیسته نوجوانان دارای سابقه خودزنی بود، استخراج گردید؛ در ادامه مفاهیم مشابه و نزدیک به هم در ۱۵ مقوله عمده و ۵ مقوله اصلی جای گذاری گردید که عبارت اند از:۱- ویژگی های فردی (برون گرایی، روان رنجوری، گشودگی به تجربه) ۲- عوامل خانوادگی موثر (خانواده، محیط زندگی) ۳- ویژگی های مربوط به دوران بلوغ (ویژگی-های شناختی، ویژگی های عاطفی) ۴- اختلالات بالینی (سلوک، اختلالات خلقی، اختلالات انفجاری متناوب، اختلالات اضطرابی و الگوی بالینی شخصیت) ۵- احساسات مرتبط با خودزنی (احساس قبل از اقدام به خودزنی، احساس بعد از اقدام به خودزنی). نتیجه گیری: رفتار خودزنی برای هر فرد کارکردهای متفاوتی دارد و شناخت این کارکردها می تواند درمانگران را در تشخیص شیوه درمان و نحوه برخورد با افراد مبتلا، کمک نماید. برخی از این کارکرد ها عبارت اند از: تنظیم هیجانی، فرار از خودکشی، جلب توجه، طلب ترحم، نمایش شجاعت، فرار از روزمرگی.کلیدواژه ها
Self-mutilation, Self-harm, Self-injury, Adolescence, Emotional regulation, خودزنی, خود آسیب رسانی, خود جرحی, نوجوانی, تنظیم هیجانیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.