تقسیمات سرزمینی در پیوند با نظام حکمرانی دیوانی دوره ناصرالدین شاه (۱۲۶۴-۱۳۱۳ق/۱۸۴۷-۱۸۹۵م)
عنوان مقاله: تقسیمات سرزمینی در پیوند با نظام حکمرانی دیوانی دوره ناصرالدین شاه (۱۲۶۴-۱۳۱۳ق/۱۸۴۷-۱۸۹۵م)
شناسه ملی مقاله: JR_HII-32-56_007
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_HII-32-56_007
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
فرشید نوروزی - دانشجوی دکتری، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
هوشنگ خسروبیگی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
نظامعلی دهنوی - استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
خلاصه مقاله:
فرشید نوروزی - دانشجوی دکتری، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
هوشنگ خسروبیگی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
نظامعلی دهنوی - استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
قاجارها در اوایل حکومتشان برای اداره نظام تقسیمات سرزمینی از سنت حکمرانی خاندانی استفاده کردند، اما از دوره ناصرالدین شاه سنت حکمرانی خاندانی برای اداره آن نظام و استفاده از شاهزادگان و اعضای خاندان شاهی در ایالات و ولایات به تدریج رنگ باخت و دیوانسالاران زمانه و اعضای خاندان های آن ها، جای شاهزادگان و اعضای خاندان سلطنت را در امر حکمرانی ایالات و ولایات گرفتند. در این پژوهش تلاش شده است با روش تحقیق تاریخی و رویکرد توصیفی-تحلیلی، به این سوال اصلی پاسخ داده شود که ویژگی های نظام تقسیمات سرزمینی دوره سلطنت ناصرالدین شاه چه بوده و چه عواملی سبب تغییر رویکرد از سیاست حکمرانی خاندانی به سیاست حکمرانی دیوانی و به کار گماردن دیوانیان حاکم در ایالات و ولایات شد؟ روش تحقیق در این پژوهش، روش تاریخی با رویکرد توصیفی-تحلیلی، در حوزه مطالعات کتابخانه ای است. یافته ها نشان می دهد که تغییر در حدود و ثغور ایالات و تجمیع ایالات و ولایات تحت نظر یک حاکم و نیز ایجاد ایالات جدید، ویژگی نظام تقسیمات سرزمینی در این دوره بود. گردانندگان نظام اداره تقسیمات سرزمینی دوره ناصرالدینشاه ابتدا سیاست حکمرانی خاندانی را ادامه دادند، اما به دلیل نتایج زیان بار سیاست حکمرانی خاندانی در حوزه سیاسی و نیز تضعیف بنیه مالی حکومت مرکزی، سبب تغییر رویکرد از سنت حکمرانی خاندانی به سنت حکمرانی دیوانی شد.
کلمات کلیدی: قاجار, شاهزادگان, دیوانسالاران, تقسیمات سرزمینی, حکمرانی خاندانی, حکمرانی دیوانی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1664882/