ارزیابی تغذیه آب زیرزمینی ناشی از اعمال سناریوهای مختلف آبیاری با استفاده از شبیه سازی عددی ناحیه غیر اشباع )مطالعه موردی: دشت نیشابور)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 51، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-51-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 235
نویسندگان
دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
از آنجایی که بسیاری از مناطق ایران جزء مناطق خشک و نیمهخشک جهان محسوب میشود، موضوع تغذیه آبهای زیرزمینی به عنوان یکی از اجزای مهم چرخه آب در این مناطق از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش، تغذیه آب زیرزمینی ناشی از آب آبیاری برای ۳۰ نقطه از دشت نیشابور که دارای لاگ حفاری بودند در سناریوهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. دادههای روزانه شامل بارش و تبخیروتعرق و شاخص سطح برگ گیاه کشتشده، برای شبیهسازی در HYDRUS-۱D استفاده شد. ۳۰ لاگ حفاری براساس تنوع عمق سطح ایستابی و موقعیت مکانی و پراکندگی در سطح آبخوان برای مدلسازی انتخاب شدند. بررسی میزان تغذیه در سناریو کشت گندم-آیش نشان داد که بسته به نوع بافت و ضخامت لایه غیر اشباع، مقدار تغذیه نسبت به تعداد دفعات آبیاری متفاوت خواهد بود. در بافت شنی حداکثر مقدار تغذیه مربوط به سناریوی ۵ نوبت آبیاری (در بلوک خاکی با عمق ۱۵ متر) بهطور متوسط برابر ۲۳/۳۲۵ میلیمتر در سال (۴۵ درصد آب کاربردی) است. در بافت لوم-رسی-شنی بیشترین مقدار تغذیه در سناریوی ۷ نوبت آبیاری (در بلوک خاکی با عمق ۱۲ متر) بهطور متوسط برابر ۸۶/۶۸ میلیمتر در سال (۵/۹ درصد مقدار آب کاربردی) میباشد. در لاگهای حفاری با بافت لومی به دلیل زیاد بودن عمق بلوک خاک، مقدار تغذیه در سناریوهای مختلف یکسان و برابر ۵/۳ میلیمتر در سال (۰۵/۰ درصد آب کاربردی) است. در سناریو کشت گندم–محصول تابستانه، به دلیل آبیاری گیاه گوجهفرنگی در فصل تابستان افزایش میزان تغذیه در لاگهای حفاری مشاهده میشود که بهموجب آن بیشترین مقدار تغذیه در لاگ حفاری با بافت شنی و عمق بلوک خاک ۱۵ متر بهطور متوسط برابر با ۴۷/۴۴۰ میلیمتر در سال (۶۰ درصد آب کاربردی) میباشد.کلیدواژه ها
معادله ریچاردز, HYDRUS -۱D, منطقه خشک و نیمه خشک, نفوذاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.