جعفر نیکبخت - دانشیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
ابراهیم محمدی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
طاهر برزگر - دانشیار و عضو هیات علمی گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

کم آبیاری روش مدیریت مصرف آب است که با حذف آب اضافه، موجب افزایش کارآیی مصرف آب می شود. کاربرد تنظیم کننده های رشد گیاه (مانند اسید سالیسیلیک) باعث افزایش مقاومت گیاهان تحت تنش می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک در سطوح متفاوت آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب بود. پژوهش بر اساس آزمایش فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار از خرداد تا آبان ماه ۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان روی گیاه خیار رقم (cv. Kish F۱) انجام شد. تیمارهای آزمایش غلظت اسید سالیسیلیک در ۳ سطح (۰/۳، ۵/۱ و صفر میلی مولار) و سطوح آبیاری در ۳ سطح (۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد نیاز آبی) بود. تیمار ۱۰۰ درصد نیاز آبی و صفر میلی مولار اسید سالیسلیک به­عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج، محلول پاشی بوته های خیار با ۰/۳ میلی مولار اسید سالیسیلیک نسبت به تیمار صفر میلی مولار، باعث ۳۲ درصد افزایش در میانگین شاخص کلروفیل برگ در تیمار ۱۰۰ درصد نیاز آبی و ۲۱ و ۴/۹ درصد افزایش در میانگین سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ (به ترتیب) در تیمار ۸۰ درصد نیاز آبی شد. بیش ترین میانگین تعداد میوه در بوته، عملکرد کل و کارآیی مصرف آب در تیمار ۰/۳ میلی مولار اسید سالیسیلیک حاصل شد (به­ترتیب ۹/۹ عدد، ۱/۳۴ تن در هکتار و ۱/۱۵ کیلوگرم بر مترمکعب) که نسبت به تیمار صفر میلی مولار اسید سالیسیلیک به ترتیب ۴/۳۸، ۰/۳۹ و ۰/۴۰ درصد افزایش داشت. بر اساس نتایج پژوهش، اعمال ۲۰ درصد کم آبیاری و ۰/۳ میلی مولار اسید سالیسیلیک برای گیاه خیار در منطقه زنجان پیشنهاد می شود.

اسید سالیسیلیک, گیاه خیار, کم آبیاری, نیاز آبی گیاه, کارایی مصرف آب