مجید حیدری - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
شاهین عودی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران
فریبا احمدی دهرشید - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

به منظور کاهش خسارات مالی و جانی در سیستم­های پیش­بینی و هشدار سیل و همچنین مباحث تخصیص آب به خصوص مصارف با درجه اولویت بالا در اختیار داشتن مدلی سریع و دقیق برای پیش­بینی هیدروگراف ورودی اهمیت فراوانی دارد. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل موج پخشیدگی اقدام به روندیابی معکوس سیل در رودخانه یوان واقع در کشور چین با استفاده از روش عددی سلول مخلوط و کرانک نیکلسون شد. این روش­های عددی به دلیل سرعت محاسبات بالا و عدم نیاز به اطلاعات توپوگرافی و هیدرولیکی رودخانه انتخاب شدند. بدین منظور از اطلاعات سیلاب­های رودخانه یوان در طول پنج سال استفاده شد و سپس نتایج حاصله از شبیه­سازی عددی با داده­های مشاهداتی مقایسه شد. بر این اساس شاخص­های آماری ضریب تبیین، شاخص نش-ساتکلیف، شاخص ویلموت و ضریب مجموع باقیمانده تعیین و با بررسی این شاخص­ها مشاهده شد که نتایج حاصله از هر دو روش عددی از دقت خوبی برخوردار بودند. حداکثر خطای بیشینه دبی مشاهداتی و محاسباتی در روش کرانک نیکلسون و سلول مخلوط به ترتیب ۲۲/۰ و ۵۹/۰ درصد بود. بر اساس نتایج به­دست آمده در پیش­بینی دبی بیشینه و هیدروگراف ورودی مشاهده شد که روش کرانک نیکلسون نسبت به روش سلول مخلوط دقت بالاتری دارد.

روش کرانک نیکلسون, روش سلول مخلوط, روندیابی جریان, موج پخشیدگی