تاثیر ضربه قطرات باران بر هدررفت خاک از نوار های کشت در خاک های با بافت مختلف
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 51، شماره: 11
- کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-51-11_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 193
نویسندگان
گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، شهر زنجان، ایران
چکیده
ضعف پوشش گیاهی روی سطح و محتوای اندک ماده آلی خاک از عواملی هستند که حساسیت خاکهای مناطق نیمهخشک به فرسایش خاک در نوارهای کشت را افزایش میدهند. این پژوهش با هدف بررسی اثر ضربه قطرات باران بر رواناب و هدررفت خاک از شیارها در خاک های با بافت مختلف در منطقه نیمه خشک اجرا شد. نمونههای خاک از بافتهای غالب خاک در دامنههای تحت فرسایش شیاری در استان زنجان تهیه شدند. برای این منظور، سه خاک با بافت مختلف ( لوم رسی، لوم سیلتی و لوم شنی) در فلومی به طول ۱ متر و عرض ۶/۰ متر با سه تکرار در شیب یکنواخت ۱۰ درصد تحت باران شبیه سازی شده بررسی شدند. هر یک از خاک ها در دو حالت بارندگی: زیر ضربه مستقیم قطرات و بدون ضربه قطرات باران تحت بارانی با شدت ۵۰ میلی متر در ساعت به مدت ۳۰ دقیقه قرار گرفتند. تولید رواناب و هدررفت خاک از شیارها در زمانهای مختلف اندازهگیری شد. نتایج نشان داد تولید رواناب و هدررفت خاک تحت تاثیر ضربه قطرات باران قرار گرفت ( ۰۱/۰p < ). بیشترین و کمترین تاثیر ضربه قطرات باران بر تولید رواناب بهترتیب در خاک لوم رسی ( ۹۵/۲ برابر) و لوم شنی (۰۲/۲ برابر) بود. از نظر هدررفت، خاک لوم شنی حساس ترین خاک به اثر ضربه قطرات باران (۶۶/۳ برابر) و خاک لوم رسی مقاوم ترین ( ۴۷/۲ برابر) بود. تولید رواناب طی زمان در شیارها تحت ضربه قطرات باران از روند افزایشی پیروی کرد در حالی که تغییرات زمانی هدررفت خاک الگوی نامنظمی داشت. این مطالعه نشان داد که تولید رواناب در شیارها تحت بارندگی به شدت تحت تاثیر توزیع اندازه ذرات خاک است در حالی که هدررفت خاک از شیارها به پایداری ساختمان خاک وابسته است. بنابراین نگهداری پوشش سطح خاک نقشی موثر در جلوگیری از هدررفت خاک از شیارها تحت بارندگی دارد.کلیدواژه ها
جداشدن شیاری, رواناب, شدت باران, ویژگی های فیزیکی خاک, هدررفت خاکاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.