عوامل موثر بر پیشگیری از جرائم فضای مجازی

زمینه و هدف: امروزه فضای مجازی به موازات فضای حقیقی در حال گسترش است و به تناسب، مشکلات آن نیز گریبان گیر کاربران این فضا گشته است که بخش مهمی از این معضلات، می تواند با تدابیر صحیح مدیریتی کاهش یابد. در این میان، استان مازندران از جمله مناطق کشور است که در معرض بسیاری از این مسائل و معضلات قرار گرفته است و نیاز به ارائه راهکارهای پیشگیری از این مسائل، بسیار احساس می شود. آگاهی بخشی به قشر عظیمی از نوجوانان، جوانان و خانواده هایی که هرروزه ندانسته و ناخواسته اسیر امواج مخرب و ویرانگر این فضا شده و پس از دریافت انواع آسیب های احتمالی، به فرجامی بد دچار می شوند، بسیار مهم است و برای کنترل بر این موضوع باید به راهکارهایی مدیریتی برای پیشگیری جرائم فضای مجازی دست یافت. بنابراین پژوهش حاضر به منظور کشف و ارائه راهکارهایی در جهت پیشگیری جرائم فضای مجازی استان مازندران انجام شد.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ازنظر روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و از نوع اکتشافی است که با رویکرد کیفی انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش شامل مدیران متخصص و فرماندهان ارشد پلیس و قضات مرتبط با جرایم سایبری در استان مازندران، استادان دانشگاه های معتبر در حوزه جامعه شناسی، جرم شناسی و مدیریت و پژوهشگران استان مازندران هستند که درخصوص جرائم سایبری و پیشگیری از آن دارای تجربه هستند. نمونه گیری در این پژوهش به صورت هدفمند مبتنی بر معیار انجام شد. برای گردآوری داده ها، از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. برای تحلیل مصاحبه ها، از روش تحلیل متن و محتوا از نوع «شبکه مضمونی» که توسط «آتراید- استرلینگ» معرفی شده است، استفاده شد.یافته ها: یافته های تحقیق شامل نظرات مصاحبه شوندگان در مورد کمبود های نظام پیشگیری از جرائم سایبری و راهکارهای پیشنهادی هر یک از این افراد می باشد که با تجزیه و تحلیل صورت گرفته، در قالب مضامین فراگیر، ارائه گردیدند. بر اساس یافته های پژوهش، عوامل پیشگیری از جرائم سایبری به ترتیب در ۴حوزه ی پیشگیری اجتماعی، پیشگیری وضعی، پیشگیری کیفری و اقدامات مدیریتی بررسی شده اند. نتیجه: داده های بدست آمده از تحلیل یافته ها و نظرات مختلف، منتج به ارائه و تشریح راهکارهایی در چهار حوزه پیشگیری اجتماعی، پیشگیری وضعی، پیشگیری کیفری و اقدامات مدیریتی گردید و پیشنهادات پژوهشی و کاربردی در این زمینه ارائه شد.

کلیدواژه ها:

جرائم سایبری ، پیشگیری اجتماعی ، پیشگیری وضعی ، پیشگیری کیفری ، اقدامات مدیریتی