سید مجتبی مجاوریان - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سینا احمدی کلیجی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مرضیه امین روان - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

امروزه تغییر اقلیم یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی قرن بیست و یکم است که پیامدهای جدی اقتصادی را به دنبال دارد. این مطالعه با توجه به اهمیت تغییر اقلیم و تاثیر آن بر بخش کشاورزی، با هدف بررسی تاثیر متغیرهای اقلیمی بر رانت زمین کشاورزی محصولات منتخب استان گلستان در دوره ۱۳۶۰-۱۳۹۰ به صورت ترکیبی (پانل) و با استفاده از روش ریکاردین انجام گرفت. به منظور دستیابی به اهداف این مطالعه، از داده های مربوط به دما و میزان بارش و داده های مربوط به هزینه تولید استفاده شد. نتایج برآورد مدل ریکاردین محصولات نشان می دهد که در بین متغیرها، متغیرهای دما و بارش به صورت غیرخطی به ترتیب، تاثیر منفی و مثبت بر رانت زمین های کشاورزی دارند؛ به عبارت دیگر، با افزایش متوسط دما از ۲۵/۱۷ درجه سانتی گراد، رانت زمین های کشاورزی منطقه مورد مطالعه کاهش و با افزایش مقدار تجمعی بارش باران از ۷۲/۲۵۹ میلی متر افزایش می­یابد. همچنین، نتایج تغییر رانت زمین کشاورزی با استفاده از سناریوهای مختلف در سال های آتی نشان می دهد تغییر اقلیم، بر مقدار رانت محصولات تاثیر منفی می گذارد و به کاهش رانت ناشی از محصولات تا حدود ۳۸ درصد در آینده منجر می شود. با توجه به نتایج، توسعه واریته و ارقام جدیدی از محصولات مقاوم به خشکی و بهبود مدیریت منابع آبی برای مقابله با مشکل کم آبی، خطر تغییر دما و سایر شرایط آب ­وهوایی، به منظور جلوگیری از کاهش رانت ناشی از تغییر اقلیم پیشنهاد می شود.

استان گلستان, تغییر اقلیم, داده های پانل, رانت زمین کشاورزی, روش ریکاردین