کاظم برهانی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
مجتبی رفیعیان - دانشیار گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس
ابوالفضل مشکینی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس

با عمومی­شدن نئولیبرالیسم در دهه­های اخیر تغییراتی در راستای رفع موانع انباشت و گردش سرمایه در شهرها صورت پذیرفته است که از نمونه­های بارز آن تغییر در کاربری فضاهای شهری می­باشد. در این پژوهش در پی ارائه یک الگوی نظری تبیین کننده عوامل موثر بر تغییر کاربری زمین شهری در شهرهای جهان سوم با رویکرد اقتصاد سیاسی فضا می­باشیم. بدین منظور، مدل نظری اقتصادسیاسی در دو سطح عوامل درون شهری و عوامل جهانی موثر بر تغییرات کاربری زمین ارائه گردیده است و با تلفیق دو مدل مذکور، الگوی نظری تبیین­کننده عوامل موثر بر تغییرات کاربری زمین شهری ارائه شده است. طبق نتایج تحقیق ارائه یک مدل تبیین­کننده جامع، نیازمند در نظر گرفتن عوامل درونی (عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی شهر) و عوامل بیرونی (عمومی شدن نئولیبرالیزاسیون، جهانی شدن، سیاست­های مالی و پولی نظام سرمایه­داری برای کشورهای جهان سوم) می­باشد.

الگوی نظری, شهری­ شدن, تغییر کاربری زمین شهری, اقتصاد سیاسی فضا, نئولیبرالیسم