تقویت اخلاق شهروندی: راهی برای گذار به مردمسالاری مشارکتی

امروزه در ادبیات سیاسی جهان بیش از هر چیز بحث گذار از مردمسالاری )دموکراسی( نمایندگی بهمردمسالاری مشارکتی مطرح است. دلیل این امر آن است که با رشد جوامع انسانی، گسترششهرنشینی و بالارفتن فرهنگ عمومی و پیچیدهتر شدن روزافزون سازوکارها و روابط انسانی، افکارعمومی و اقشار گوناگون اجتماعی کمتر به سیاست و سیاستمداری به صورت حرفهای اشتغال دارند وبرعکس بیشتر تمایل دارند سرعت چرخههای سیاسی و امکان مشارکت مستقیم خود را در مدیریتزندگی و سامان دادن به وضعیت عمومی و زندگی روزمره خویش افزایش دهند. شروع این فرآیندسالهاست نه فقط در کشورهای توسعهیافته بلکه در کشورهای در حال توسعه از خلال گسترش وتعمیق فعالیتهای سازمانهای غیر دولتی در همه زمینهها، به وجود آمدن سازمانهای غیر دولتیمنطقهای و بینالمللی و تاثیرگذار شدن هرچه بیشتر آنها در سیاستگذاریهای ملی و جهانی مشهوداست. در این چشمانداز شهر و شهروندی نقشی اساسی دارند. این مقاله تلاش میکند سازوکارهایی راکه میتوان برای این گذار از دولت و سیاست مبتنی بر مردمسالاری نمایندگی )تفویض اختیار بهسیاستمداران حرفهای( به مردمسالاری مشارکتی )مستقیم( در نظر گرفت بررسی نماید. تاکید ما بر آناست که چگونه و با استفاده از کدام منابع میتوان و باید از طریق تقویت اخلاق شهروندی و تفکرشهروندی به این هدف نایل آمد. در واقع استدلال مقاله آن است که شهروندی نوعی تمرین در ابعادکوچک برای رسیدن به آن نوع از مردمسالاری است و بهخصوص با استفاده از امکانات دید فناورانه)جامعه شبکهای( و بهکارگیری درست و مناسب تقسیمات شهری )به ویژه زندگی محلهای و تقسیمشهر به خردهپهنههای قابل مدیریت مستقیم( میتوان به سوی این اشکال جدید حرکت کرد تا همالگویی برای گذار به واحدهای بزرگتر ارائه شود و هم به صورتی موازی مردمسالاری نمایندگی را نیزکه هنوز برای تحکیم فرآیندهای ملتسازی و دولتسازی در کشوری همچون کشور ما ضروری است،تقویت گردد

کلیدواژه ها:

انسان شناسی شهری ، شهروندی ، مردم سالاری مشارکتی ، مردم سالاری نمایندگی ، ملت سازی