تاثیر تغییرات آب و هوایی و متغیرهای فیزیکی و شیمیایی آب بر اجتماعات فیتوپلانکتونی دریاچه سد ارس

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 52، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-52-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 132
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حدیث گل محمدیان

Irrigation & Reclamation Engrg. Dept. University of Tehran Karaj, Iran.

زهرا آقاشریعتمداری

Assistant Prof., Irrigation & Reclamation Engrg. Dept. University of Tehran Karaj, Iran.

زینب شریعتمداری

Department of Plant Science and Biotechnology, Faculty of Biological Sciences and Technology, University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran

جواد بذرافشان

Associate professor-Irrigation & Reclamation Engrg. Dept. University of Tehran Karaj, Iran.

فریدون محبی

National Artemia Research Center, Iranian Fisheries Science Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Urmia, Iran

چکیده

اقلیم از عناصر مهم تاثیرگذار در عرصه محیط زیست است و مدیریت بهینه زیست بوم های آبی و خشکی بدون توجه به شرایط اقلیمی امکان­پذیر نیست. در دهه­های اخیر شکوفایی جلبکی اکوسیستم­های آبی رشد قابل توجهی داشته است. به نظر می­رسد این افزایش ناشی از تغییرات الگوهای آب و هوایی و تاثیر آن بر توزیع و فراوانی گونه های فیتوپلانکتونی است. از مهمترین اهداف پژوهش حاضر به عنوان پژوهشی گذشته نگر می توان به این موارد اشاره نمود: الف) تعیین جوامع غالب فیتوپلانکتونی و ارزیابی تغییرات الگوی پراکنش آنها در دریاچه سد ارس در سال­های ۱۳۸۷ و ۱۳۹۲؛ و ب) بررسی تاثیرعوامل هواشناسی و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب بر رشد جمعیت فیتوپلانکتون­ها در دریاچه سد ارس. در این مطالعه، نمونه برداری به صورت فصلی و از سه ایستگاه ورودی سد، وسط دریاچه و خروجی سد انجام شد. در هر ایستگاه نمونه­هایی برای شناسایی و شمارش فیتوپلانکتون­ها و آنالیز فاکتورهای شیمیایی آب جمع­آوری شدند. داده­های ماهواره­ای از سنجنده MODIS دریافت شد و بر مبنای آن مقادیر کلروفیل a  به دست آمد. بالاترین میزان کلروفیل a در تابستان سال­های ۱۳۸۷ و ۱۳۹۲ به ترتیب با مقادیر ۷۱/۱۲ و ۱۰ (میلی­گرم بر مترمکعب) ثبت گردید. نتایج نشان داد که فراوانی فیتوپلانکتون­ها همبستگی بالایی با غلظت کلروفیل زیست بوم آبی دارد. نتایج آنالیز مولفه های اصلی و رگرسیون چندگانه نشان داد، دمای هوا بیشترین سهم را در تغییرات غلظت کلروفیل دارد. به طوریکه ضریب همبستگی بین میزان کلروفیل و دمای هوا ۷۲/۰ محاسبه گردید. همچنین نتایج نشان­دهنده تغییر الگوی جوامع فیتوپلانکتونی در منطقه بسوی غلبه نسبی سیانوباکتری­ها در تمام فصول سال ۱۳۹۲ نسبت به سال ۱۳۸۷ است. به نظر می رسد تغییرات الگوی دما و بارش منطقه را می توان از عوامل اصلی تاثیرگذار در ارتباط با این تغییر به شمار آورد.

کلیدواژه ها

climate change, phytoplankton, Harmful Algal Bloom, Cyanobacteria

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.