سیف الله خدادادی - Ph.D. Graduate of Irrigation and Drainage, Department of Water Engineering, Urmia University, Urmia, Iran.
مهدی یاسی - Associate Professor, Department of Irrigation and Reclamation Engineering, College of Agricultural Engineering and Technology, University of Tehran, Tehran, Iran.
محمد جواد منعم - Professor, Department of Hydraulic Structures, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

بهینه سازی عملکرد بهره­برداری شبکه­های آبیاری سطحی از ملزومات اساسی افزایش بهره­وری مصرف آب در حوضه دریاچه ارومیه برای احیاء آن است. الگوریتم­های متعددی برای بهینه­سازی توسعه یافته­اند که در این تحقیق، الگوریتم فراکاوشی رفتار جمعی ذرات با قابلیت هوش­جمعی، حافظه ذرات و نیز سرعت بالای همگرایی، برای بهینه­سازی الگوی تحویل آب انشعابات ساحل چپ شبکه زرینه­رود طی دو سناریوی کمبود آب، بکار گرفته شد. در سناریوی اول امکان بهبود زمانی و مکانی الگوی تحویل آب برای اجرایی نمودن مصوبه کاهش ۴۰ درصدی مصارف آب کشاورزی ستاد احیاء دریاچه ارومیه؛ و در سناریوی دوم شرایط تامین کمینه ۷۰ و بیشینه ۹۰ درصد نیاز آبی شبکه مدل شده است. مقادیر مناسب پارامترهای مدل با تحلیل حساسیت تعیین گردید، و در مدلسازی دو سناریو استفاده شد. نتایج بدست آمده از سناریوی اول بیانگر تامین ۶۶ درصد نیاز آبی، ارتقاء ۹ درصدی شاخص راندمان، و افزایش ۳۰ و ۳۸ درصدی شاخص های پایداری و عدالت توزیع است. در سناریوی دوم، ۸۲ درصد نیاز آبی تامین شده و شاخص های راندمان، پایداری و عدالت توزیع به ترتیب تا ۲۵، ۳۳ و ۴۲ درصد افزایش یافتند. سناریوی دوم بدلایل کاهش تدریجی آب تحویلی و بهبود مقادیر شاخص­های عملکرد، با حفظ آستانه اعتمادپذیری و اطمینان بیشتر بهره برداران شبکه، گزینه برتر این تحقیق می باشد.

Water Delivery Schedule, Particle Swarm Optimization (PSO) algorithm, Zarinehroud irrigation network, Urmia Lake