علی محمد حاضری - استادیار جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس
نعیما محمدی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل بین کشوری به گونه شناسی اندیشه های مطرح در مورد به رسمیت شناسی هویت زنان در کشورهای اسلامی پرداخته است. در این کشورها علی رغم تسلط فرهنگ اسلامی رویکردهای نظری متنوع و متناقضی درباب زنان شکل گرفته است. با توجه به نظریه هونت، اندیشه به رسمیت شناسی در کشورهایی ارزش مطالعه دارد که از یک سو توسعه جنسیتی و توانمندسازی جنسیتی آن ها بالاست و از سوی دیگر تحت تاثیر ساختار سیاسی، گروهی از زنان از جانب حکومت، با تحقیر، انکار یا اختلال در به رسمیت شناسی مواجهند. نظر به آنچه گفته شد، دو موضع نظری: ۱) اندیشه به رسمیت شناسی هویت زنان اسلام گرا در کشورهای اقتدارگرا- سکولار ۲) اندیشه به رسمیت شناسی هویت زنان تجددگرا در کشورهای اقتدارگرا- شریعت گرا قابل شناسایی است. نتایج این تحقیق نشان می دهد در شرایطی که کشورهای مصر، مراکش و تونس بستر مناسبی برای شکل گیری فمینیسم اسلامی است، کشورهای ایران، لبنان، بحرین، الجزایر و امارات بستر مناسبی برای شکل گیری فمینیسم مدرن و پسامدرن است. همچنین در کشورهایی نظیر قطر، کویت و عربستان به دلیل شکاف میان توسعه انسانی و توسعه جنسیتی امکان شکل گیری جنبش زنان برای به رسمیت شناسی وجود ندارد.

جنبش اجتماعی زنان, به رسمیت شناسی, هویت جنسیتی, ساختار سیاسی