محمدرضا طالبان - استادیار گروه جامعه شناسی انقلاب پژوهشکده امام خمینی)ره( و انقلاب اسلامی

این مقاله به نقد مدعا و ادله اثبات مدعای محدثی درخصوص امتناع سنجش یا اندازه گیری دین داری می پردازد. در خصوص مدعای امتناع گفته ایم که محدثی اندازه گیری دین داری را به امری ناممکن تبدیل کرده است. مضافا اینکه، ضرورت اندازه گیری و تعبیه سنجه ای برای دین داری از ضرورت پاسخ به پرسش ها و وارسی مدعاهای نظری درخصوص دین داری نتیجه می شود که از وظایف اصلی پژوهشگران علوم اجتماعی و روا ن شناسی است. در مقام اثبات مدعا نشان داده شده است که ادله محدثی اختصاص به موضوع دین داری ندارد. این ادله یا نقدی پارادایمی در نفی اندازه گیری کلیه پدیده های انسانی محسوب می شوند یا کلیه متغیرهای مرکب در علوم اجتماعی را شامل می گردند که نیازمند شاخص سازی هستند. در پایان، به را ه حل محدثی پرداخته و نشان داده ایم که اگر نقد محدثی را در کنار را ه حل وی بگذاریم، چیز زیادی از آن باقی نمی ماند؛ ضمن آنکه کلیه نقدهای محدثی درخصوص امتناع اندازه گیری دین داری به راه حل ایشان نیز قابل تسری است.

پوزیتیویسم, انداز ه گیری دین داری, انواع دین داری, پارادایم کمی و کیفی, تحقیق پیمایشی