برآورد نیاز آبی زیست محیطی و تراز اکولوژیک تالاب پریشان با هدف انتقال آب از سد نرگسی و احیای تالاب

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 53، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-53-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 69
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کامران رضایی توابع

گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

سحر طبیبیان

استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

بهاره صمدی کوچکسرایی

گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

مسعود باقرزاده کریمی

شرکت مدیریت منابع آب ایران، وزارت نیرو، تهران، ایران.

پوریا غلامزاده

گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

این تحقیق با هدف محاسبه نیاز آبی زیست محیطی و تراز اکولوژیک تالاب پریشان جهت انتقال آب از سد نرگسی انجام گردید. بر اساس اطلاعات هیدرولوژیک، ارتباطی بین حجم آب تالاب، میزان بارش و ورودی رواناب ها وجود ندارد؛ بنابراین، عامل اصلی خشک شدن تالاب، مصرف بی رویه آب در کشاورزی است. برای تعیین حقابه هیدرولوژیک، از فرمول بیلان آبی دریاچه استفاده شد. براین اساس، نیاز آبی زیست محیطی در صورت اجرای طرح نکاشت، ۰۵/۱۵ و در صورت محدودکردن ۵۰ درصدی فعالیت چاه های کشاورزی، ۹۵/۳۵ میلیون مترمکعب در سال می باشد. در صورت اجرای سناریوی اول، بدون خشکسالی و انتقال آب، بعد از ۵/۳ سال آب زیرزمینی به تراز صفر رسیده و سپس فرآیند احیاء آغاز می شود اما با اجرای سناریوی دوم، این زمان ۵ سال بوده و در صورت انتقال آب از سد، تسریع خواهد شد. گونه های پرچم، شامل پلیکان پاخاکستری، ماهی پریشانی و گیاه نی هستند. سال ۱۳۸۶ آخرین سال رطوبت کل تالاب بود. در این سال، مقدار تغییرات گونه های شاخص  (MSI) پلیکان پاخاکستری، ۸۰ و مطلوب بوده است. آمار صید ماهی پریشانی در این سال، ۶۴ تن و مطلوب بوده است مساحت نی زارها در همین سال مساحت ۲۲۰ هکتار به دست آمد؛ بنابراین تراز اکولوژیک حداقل، بر اساس حجم تالاب در سال ۱۳۸۶، ۳/۳۹ میلیون مترمکعب است اما تراز تعادل اکولوژیک بر اساس متوسط حجم در سال های پرآبی، ۶/۵۱ میلیون مترمکعب می باشد؛ بنابراین استفاده از شاخص های هیدرولوژیک و اکولوژیک می تواند حجم حداقل و مطلوب جهت بازگشت تالاب به کارکردهای طبیعی را تعیین کند. البته نقش آماربرداری دقیق از موجودات شاخص حائز اهمیت فراوان است.

کلیدواژه ها

نیاز آبی زیست محیطی, سناریوی نکاشت, سد نرگسی, تصاویر ماهواره ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.