داود امین فنک - گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
روح اله رضایی - گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
کامران زینال زاده - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

هدف اصلی این پژوهش توصیفی- تحلیلی «شناسایی و تبیین موانع حفاظت از منابع آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه» بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش خبرگان و مطلعان کلیدی در ستاد احیای دریاچه ارومیه، دانشگاه ها، سازمان جهادکشاورزی، شرکت آب منطقه ای، اداره کل حفاظت محیط زیست و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی در سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان بودند که از بین آن ها، ۱۹ نفر از طریق روش نمونه گیری هدفمند برای انجام پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها در این پژوهش، مصاحبه های نیمه ساختارمند (به صورت انفرادی و گروهی) به کار گرفته شد و داده ها در نرم افزار مکس کیودا با استفاده از تحلیل محتوای کیفی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که موانع حفاظت از منابع آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در قالب ۲۸ نشانه مختلف قرار گرفتند که از میان آن ها، عدم استفاده از مشارکت واقعی ذی نفعان در مدیریت منابع آبی (در بین نشانه های مربوط به موانع اجتماعی- فرهنگی)، عدم ترویج معیشت پایدار و سازگار با منابع آبی در سطح حوضه (در بین نشانه های مربوط به موانع اقتصادی)، نبود انسجام کافی برای تصمیم گیری بین سطوح محلی، استانی و ملی (در بین نشانه های مربوط به موانع سازمانی- نهادی)، جامع نبودن قانون توزیع عادلانه آب (در بین نشانه های مربوط به موانع قانونی- اداری) و مدیریت بالا به پایین منابع آب (در بین نشانه های مربوط به موانع مدیریتی)، در مقایسه با سایر نشانه ها بالاترین اولویت ها را داشتند. در نهایت، بر اساس یافته های پژوهش راهبردها و راهکارهایی در راستای رفع موانع حفاظت از منابع آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ارائه شد.

دریاچه ارومیه, مدیریت پایدار, منابع آب, موانع و راهکارها